DEVA Partisi Sektörel Politikalar Başkanı Birol Aydemir, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kısıtlamalarından en çok etkilenen hizmet sektöründeki esnaflara hükümetin sunduğu esnaf paketlerini 'sözde destekler' diyerek eleştirdi. Esnafın dertlerine deva olacak 12 öneri paylaşan Aydemir, ''Yokluk ve yoksulluk intiharlarının her geçen gün artığı bir ortamda hükümet göstermelik paketlerle esnafa hayal satmaya son vermelidir'' ifadelerine yer verdi.
Aydemir, Türkiye’nin Kovid-19 pandemisi ile özellikle Cumhurbaşkanlığı Sistemi'ne geçişi sonrası kendini iyice hissettiren ve tamamen iktidarın yönetim hatalarından kaynaklı bir ekonomik krize yakalandığını vurguladı.
“YOKLUK VE YOKSULLUK İNTİHARLARI ARTIYOR”
“İktidar, pandemi süreci boyunca hep ‘mış’ gibi yaptı/yapmaya devam ediyor. Medya gücünü kullanarak göstermelik paketlerinin yeterli olduğuna vatandaşı inandırmaya çalışıyor” diyen Aydemir, esnafın, işletme sahiplerinin, çalışan, çalışmayan vatandaşların artık kriz aşamasından buhran ve psikolojik bunalım aşamasına geçtiğini, kapanan iş yeri sayısının ve hatta yokluk/borçluluk intiharlarının gün geçtikçe arttığını ifade etti.
DEVA Partisi Sektörel Politikalar Başkanı Birol Aydemir
“İŞ YERİNİ KAPATAN ESNAF SAYISI 119.315”
Bu gerçeklerin devlet kayıtlarında olmasına rağmen, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gerçeklikten kopuk ve trajikomik bir şekilde "kapanan dükkân yok" dediğini hatırlatan Aydemir, pandemi sürecinde kapanan işyerlerine dair çarpıcı verilere dikkat çekerek şöyle devam etti:
“2020’de kapanan toplam işletme sayısı 40 bin 183’e ulaştı. 2021 yılı Ocak ve Şubat aylarında toplam 7 bin 328 şirket daha kapanmış ve pandemiden itibaren kapanan şirket sayısı toplam 47 bin 511 olmuştur. Pandemi başladığından beri bu yılın ocak ve şubat aylarında 19 bin 727 olmak üzere iş yerini kapatan esnaf sayısı 119 bin 315 oldu. Pandemi ile birlikte icra ve iflas dosyalarında yaklaşık 1.6 milyon artış olmuştur.”
“ESNAFIMIZ ‘DERT ÇAYI’ DEĞİL, DEVA ARIYOR”
“Ne yazık ki Türkiye, pandemi nedeniyle ülkelerin ekonomilerini ayakta tutabilmek için hazırladıkları maddi destek paketlerinin milli gelire oranları sıralamasında gerek G20 gerekse gelişmekte olan ülkeler arasında en son sıralarda yer almaktadır. Elimizde imkânlar yok değil, yalnızca vatandaşa gelince yok. Hükümet öncelikle göstermelik paketler ile esnafa hayal satmaya bir son vermeli. Esnafımız ‘dert çayı’ndan öte bir DEVA arıyor” diyen Birol Aydemir, DEVA Partisi’nin ‘sözde destekler’ yerine esnafın ve vatandaşın derdine deva olmak için önerdiği çözümleri paylaştı:
ESNAFA DEVA OLACAK 12 ÖNERİ
1. Acilen nakit ve kredi desteği kapsamı, süresi ve miktarı genişletilmelidir. Esnafımıza DEVA olmak için, ayda asgari ücret kadar destek sağlanmalı ve bu destek minimum 9 ila 12 ay arasında sürdürülmelidir.
2. Kısa çalışma ödeneği şartları esnetilmeli ve devam ettirilmelidir. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresi pandemi süresi de göz önüne alınarak en az yüzde 50 artırılmalı ve 6, 8, 10 aylık yararlanma süreleri 9, 12 ve 15 aya çıkarılarak devam ettirilmelidir.
3. SGK prim ödemeleri, vergi borçları, elektrik, su, doğalgaz ödemeleri acilen faizsiz olarak pandemi bitene kadar ertelenmelidir. Kredi borçları en az 18 ay faizsiz ertelenmeli.
4. DEVA olacak pakette, kira desteğinin kapsamı genişletilmeli, kirası bahsedilen sınırları aşan esnafımıza da destek olunmalı, desteğin uygulandığı iş kolları çeşitlendirilmelidir. Mevcut kiranın yüzde 50’sini geçmemek üzere, büyükşehirlerde 2.500 Türk Lirası ve diğer illerde ise 1.500 Türk Lirası kira desteği 9-12 ay boyunca sağlanmalıdır. Gerçek usulde vergilendirilen esnaflar da bu destekten faydalanmalıdır.
5. Kira desteği kapsamında kira stopajı da bu süre boyunca esnaftan alınmamalıdır.
6. DEVA olacak pakette bankalardan kredi çeken vatandaşlarımızın kredi borçları ile diğer kamu borçları da faizsiz olarak en az 18 ay süreyle ertelenmelidir. İşletmelere 3 yıl vade ile rehabilitasyon destekleri.
7. Çarkların yeniden dönmesi için işletmelere rehabilitasyon destekleri, kredileri çok düşük faiz ve bir yılı geri ödemesiz olmak üzere en az 3 yıl vade ile verilmelidir.
8. DEVA olacak pakette, ciro destek şartı olan yüzde 50 ciro kaybı şartı yüzde 25’e indirilmelidir ve ciro kaybının en az yüzde 20’si seviyesinde destek sağlanmalıdır. Bu destekten düğün salonları, sinema işletmecileri, oyun salonları, hamamlar-kaplıcalar, AVM işletmeleri, eğlence sektörü vb. alanlarda faaliyet gösteren işletmelerimiz de faydalandırılmalıdır. Ücretsiz izin yardımı asgari ücret kadar olmalı.
9. DEVA olacak pakette, ücretsiz izne çıkartılan vatandaşlarımızın sabit giderlerini karşılamaları, en azından askıda ekmek beklemeyecek derecede bir gelire sahip olmaları için yardımın asgari ücret kadar olması sağlanmalıdır. Bu destek tüm pandemi süreci boyunca yapılmalıdır.
10. Kısıtlamaların sürdüğü ve işyerlerinin yasaklarda hafifleme olmasına rağmen tam faaliyete geçemediği bu süreçte, vergi ve prim yapılandırmaların bozulmaması için en az altı ay süreli faizsiz erteleme gerekmektedir. Pandemi bitene kadar da faizsiz erteleme sürdürülmelidir. Fiyatları düşürmek için cezaya değil, desteğe ihtiyaç var.
11. Vatandaşımızın ve esnafımızın dertleri dinlenmelidir. Ceza uygulamaları ile ekonominin düzeltilemeyeceği anlaşılmalıdır. Yükselen masraflar dolayısıyla üretici-satıcı cezalandırılmamalıdır. Tam aksine, üretici-satıcı, fiyatları düşürmelerine imkan sağlayacak desteklerle donatılmalıdır.
12. Vatandaşımıza DEVA olabilmek için; valilik koordinasyonunda kamu-özel sektör temsilcileri, belediyeler, oda, birlik ve meslek örgütleri bir araya getirilmeli, kriz masaları oluşturulmalı, acil eylem planları hazırlanmalı ve istişare ile hareket edilmelidir.”