Deprem anında, yer altındaki metro istasyonundaysanız başınızı düşen nesnelerden korumak için en yakın sütunun yanında çömelerek beklemelisiniz. Ray hattına kesinlikle inmemelisiniz. İstasyonlardaki mescit, tuvalet gibi ortak kullanım alanlarında depreme yakalanmanız durumunda, duvar diplerinde yaşam üçgeni oluşturun, başınızı çanta veya kollarınızla korumaya çalışın.
DEPREME METRODA YAKALANANLAR NE YAPMALI?
Araç içinde:
* Depreme metro içinde yakalanırsanız mümkünse koltukların yanında cenin pozisyonu alın, mümkün değilse araç içerisindeki tutamaklara tutunun. Başınızı çanta veya kollarınız yardımıyla korumaya alın.
* Anons ve yönlendirmelere uygun hareket ederek, aksi yönde bir anons yapılmadıkça aracı terk etmeyin. Araçlar en yakın istasyona kadar gidecektir veya doğrudan yolcu tahliyesi gerçekleştirilecek.
* Araçları boşaltırken görevlilerin talimatlarına göre hareket edin.
* Tahliye sırasında operasyon sorumlusu; araçlarda tren sürücüsüdür.
İstasyonda:
* Deprem anında perondaysanız başınızı düşen nesnelerden koruyun ve ray hattına düşmemek için en yakın sütunun yanında çömelerek bekleyin. Sarsıntı durduğunda istasyon görevlilerinin talimatlarını izleyin.
* Tahliye sırasında operasyon sorumlusu; istasyonda istasyon amiridir.
* Tıbbi yardıma ihtiyacı olan birini görürseniz veya herhangi bir potansiyel tehlike fark ederseniz, bunu derhal görevlilere bildirin.
* Yürüyen merdiven ve asansörler deprem esnasında durmayacaktır. Deprem anında yürüyen merdiven üzerindeyseniz el bantlarına sıkıca iki elinizle tutunun. Asansördeyseniz kabin içerisindeki tutamağa tutunun ve tüm katların düğmelerine basın. Asansörün ilk durduğu katta inin. Asansörün ara katta kalması halinde yardım istemek için interkom düğmesini kullanın. Asansörler büyük çaplı deprem sonrası belirli bir süre için devre dışı bırakılacaktır ancak sonrasında tekrar devreye girecek.
* Deprem sonrası yeryüzüne çıkarken, engelli yolcularımız görevli personel nezaretinde öncelikle varsa engelli platformunu, engelli platformu yoksa yürüyen merdivenleri, son olarak zorunlu hallerde çalışıyorsa eğer asansörü kullanabilir.
* Her istasyonunda tekerlekli sandalye, sedye, acil durum malzemeleri ve ilk yardım seti bulunuyor.
* Deprem anında istasyonlardaki mescit, tuvalet gibi ortak kullanım alanlarındaysanız duvar diplerinde hayat üçgeni oluşturun, başınızı çanta veya kollarınızla koruyun ve görevlilerin anonslarını takip edin.
İSTANBUL METROSUNDA DEPREM TATBİKATI
Günde 2 milyondan fazla yolcuyla Türkiye’nin en büyük kent içi raylı sistem işletmecisi olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun başlattığı 'Deprem Seferberlik Planı'na paralel olarak olası afetler için hazırlıklarını sürdürüyor.
Bu kapsamda, İstanbul Metrosu'nun 14 hattı ile 173 istasyonunda, İBB Afet Koordinasyon Merkezi'nin (AKOM) yönetiminde deprem tatbikatı yapıldı. Gece saatlerinde 420 çalışanın aktif katılımıyla gerçekleştirilen tatbikatta, 7.5 şiddetindeki deprem ve tsunami ekseninde 5 farklı senaryo uygulandı. Deprem anında yapılması gerekenler ve sonrasında araçlar ile istasyonların sağlıklı bir şekilde boşaltılması uygulamalı olarak gösterildi.
5 FARKLI SENARYO UYGULANDI
Aynı zaman dilimde AKOM tarafından, deprem ve tsunami bilgisi whatsapp yoluyla bildirildi. Uydu telefonu üzerinden kriz masası aranarak, bilginin teyidi ve hasar, işletme durumu, yolcu ve personel durumu bilgilerinin AKOM’a iletilmesi talep edildi. Tatbikattaki tüm iş adımları koordinasyon grupları üzerinden paylaşıldı. Telsiz ve telefon kanalları kullanılarak kumanda merkezleri ile hasar ve kurtarma ekipleri arasında bilgi teyidi yapıldı.
EN KAPSAMLI RAYLI SİSTEM TATBİKATI
İstanbul’un en önemli sorununun deprem olduğunu belirten Metro İstanbul Genel Müdürü Özgür Soy, kâğıt üzerinde hazırladıkları planları, personelin aldığı eğitimi test etme fırsatı bulduklarını belirterek, 420 çalışanın katılımıyla ve 5 farklı senaryoyla gerçekleştirilen tatbikatın, bugüne kadar metroda fiziki olarak gerçekleştirilen en kapsamlı test olduğunu söyledi. Tatbikatın eksikleri, gelişim alanlarını ve üzerlerine düşen görevleri gösteren bir ayna olduğuna dikkat çeken Soy, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu sayede dersimize daha iyi çalışacağız. Deprem konusunda hazırlıklı olmak ve önemlerimizi almak bizim İstanbullulara karşı en büyük sorumluluklarımızdan biri. Depremin yer altında gerçekleşmesi nedeniyle, metroların tehlikeli olduğuna dair yaygın bir ön yargı var. Ancak metro hatları güvenli. İstanbul’daki metro hatları 9 büyüklüğündeki depreme dayanıklı olacak şekilde tasarlanmış ve inşa edilmiştir.
30 Ekim’de İzmir’de yaşanan deprem tüm Türkiye’yi yasa boğarken, kurumlardan vatandaşlara kadar herkesin, deprem konusunda bilinçlenmesi ve üzerine düşeni yapması gerektiğini bir kez daha hatırlattı. İzmir Metro AŞ ile de iletişim halindeyiz. Deprem sonrasında kendilerini arayarak ihtiyaç duymaları halinde her zaman yanlarında olacağımızı belirttik.”
“Acil durumda atacağımız her adım önceden planlanmış, simülasyonları çalışılmış ve belli bir disiplin dâhilinde kurgulanmış durumdadır” diyen Özgür Soy, deprem, yangın, kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer afet durumları için acil eylem planları ile personeli düzenli olarak eğittiklerini dile getirdi.
Depremi en az kayıpla atlatabilmek için, herkese farklı görevler düştüğünü hatırlatan Özgür Soy, “Herhangi bir afet durumunda sadece bizim hazırlıklı olmamız yetmiyor. Yolcularımızın da istasyon ve araçlarda depreme yakalanması halinde yönlendirmelere uygun hareket etmesi süreci daha iyi yönetmemizi sağlayacaktır” dedi.
'BAS KONUŞ' İLE İLETİŞİM HAZIR
Metroda çoğunlukla cep telefonu ve internet hatları çalışmadığı için her 200 metrede bir 'bas konuş' interkomu bulunuyor. Peron bölgesinin her iki uç noktasında yer alan cihazlar yardımıyla kumanda merkeziyle doğrudan iletişim kurulabiliyor. Kumanda merkezi ile kriz masasındaki uydu telefonlarıyla şirket içi ve dışı kesintisiz iletişim sağlanacak.
HER İHTİMAL GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULUYOR
Depremlerin yangın, tsunami, su baskını gibi felaketleri tetikleme ihtimalini göz önünde bulunduruluyor. Yangın durumunda istasyon veya tünel yangın senaryoları devreye girecek. Tüm sistem ve ekipmanlar yolcuları istasyondan tahliye edecek şekilde çalışacak. Kriz senaryosu başladığı anda otomatik anonslar yapılacak. Yolcuların anonsları ve senaryoyu takip etmeleri yeterli olacak.
JENERATÖRLER 3 DAKİKADA DEVREYE GİRECEK
Deprem anında metrolarda elektriklerin kesilmesi beklenmiyor. Ancak, büyük yıkımların yaşanması durumunda ülke genelinde enerji talebinin birden düşmesi halinde, sistem güvenliği adına kent genelinde elektrik kesilebilir. Metro İstanbul, AFAD tarafından sistemlerin kontrolü sonrası öncelikli enerji verilecek işletmeler sınıfında yer alıyor. Enerjinin kesilmesi durumunda araçlarda ve istasyon içinde öncelikle aydınlatmayı sağlayan sistemler çalışacak. Akabinde jeneratörler devreye girecek. En geç 3 dakika içerisinde ilgili tüm alanlara enerji verilecek.
AFAD ve AKOM’dan gelecek ilave talimatlara göre acil durumlar için araçların kısıtlı süreli çalıştırılabilecek. Tek araç çalıştırılması ve iç ihtiyaçların devre dışı bırakılması durumunda yakıt stoku 7 saate kadar yeterli olacak.
METROLAR LOJİSTİK DESTEK ARACI OLARAK KULLANILABİLECEK
Metroların deprem sonrası kent içinde sadece ulaşım aracı olarak değil, aynı zamanda lojistik desteğin sağlanması konusunda da önemli bir rol oynayacak. Ambulans, itfaiye gibi hasar tespit ve müdahale hizmet gruplarının afet bölgelerine en hızlı şekilde ulaşabilmesi için kara yollarının boş bırakılması gerekiyor. Bu nedenle İstanbullular, deprem sonrasında ulaşım için metroyu tercih etmeli. Böyle bir durumda, deprem sonrası süreçte de metroların önemli bir rolü daha bulunuyor. İhtiyaç duyulması halinde metrolar kentin gıda, tıbbi malzeme gibi hayati ihtiyaçlarının lojistiğinde kullanılacak.