ALİ YILDIRIM / EKONOMİ SERVİSİ
Geçen seneyi iç pazarda rekorlarla kapatan otomotiv sektörü, otomobil ve hafif ticari araç pazarında 2017’de gülmedi. Bu yılın ocak-kasım döneminde yani ilk 11 ayda toplam satış 819 bin 954’e kadar düştü. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 daralan iç pazar, şimdi ise aralık ayı için kolları sıvadı. Sadece otomobil pazarı, 2017’nin ilk 11 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,98 gerileyerek 623 bin 65’e indi. Geçen yıl aynı dönemde 648 bin 894 otomobil satışı yapılmıştı. Hafif ticari araç satışları ise ocak-kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,06 artarak 196 bin 889’a yükseldi. 2016’nın 11 ayında 192 bin 914 hafif ticari araç sahibini buldu. Otomotiv sektörünün temsilcileri ise sene başında bu daralmanın yüzde 15 ila 20 arasında olacağını ön görüyordu. Hatta Türkiye pazarında Otomotiv Distribütörleri Derneği’ne (ODD) kayıtlı olan 52 markanın neredeyse yüzde 50’den fazlası sene başında daralmaya rağmen büyüyeceğini iddia ediyordu. Yılın ilk 11 ayında ise rakamlar pek de öyle olmadığını ortaya koydu. Toplam pazardan oransal olarak sadece 17 marka büyüme kaydederken, 35 markada bu daralmadan kurtulamadı. Değişen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve artan kur pazarı derinden etkiledi. Bu dönemin hiç şüphesiz oransal olarak en hızlı büyüyen markaları ise şöyle;
* Yüzde 48 Lexus
* Yüzde 40 Honda
* Yüzde 33 Bentley
* Yüzde 20 Iveco
* Yüzde 13 Fiat
* Yüzde 13 Volvo
* Yüzde 12 Peugeot
* Yüzde 11 Maserati
* Yüzde 10 Nissan
* Yüzde 10 Renault
* Yüzde 7 Infiniti
* Yüzde 6 Subaru
* Yüzde 5 Jeep
* Yüzde 14 Suzuki
* Yüzde 2 Hyundai
* Yüzde 1 Dacia
* Yüzde 0,4 Ford.
Sadece Kasım 2017’ye bakacak olursak otomobil ve hafif ticari araç pazarı bu dönemde 100 bin 859’ye düştü. Kasımda otomobil satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,7 daraldı ve 76 bini görmedi. 11 aylık periyotta ise en büyük kaybı lüks üreticiler yaşadı. Oransal olarak baktığımızda en fazla kaybı Citroen markasından ayrılan ve tek başına premium marka olan DS aldı. Yüzde 70 daralan DS’i yüzde 50 ile Alfa Romeo takip ederken, 2016 yılında lüks satışlarında liderliğe oynayan BMW’de yüzde 36’lık kayıpla ilk üçün arasına girdi. Borusan çatısı altında yer alan BMW dışında Jaguar yüzde 29’luk bir kayıp yaşarken, Land Rover ve MINI bu azalıştan yüzde 15 seviyesinde nasiplendi. Bu ilk 3 markanın lüks segmette yer alması dikkatlerden kaçmadı. Alternatif yakıt tarafına bakacak olursak, 2017 yılı kasım sonunda 61 elektrikli ve 3 bin 747 hibrit otomobil satıldı.
İTHAL SATIŞLARI DÜŞTÜ
Bu yıl ocak-kasım döneminde Türkiye’de üretimi gerçekleşen yerli modellerin iç pazarda atağa kalktığı görüldü. Geçen sene aynı dönemde 259 bin 634 olan yerli araç satışları 2017’de yüzde 11 artarak 287 bin 427 adete kadar çıktı. İthal taraf ise bu yükselişten nasiplenemedi. Geçen sene 582 bin 174 olan ithal araç satışları bu yılın ilk 11 ayında yüzde 9 daralarak 532 bin 527’ye geriledi. Segmentlere göre en yüksek satışa 323 bin 728 adetle yüzde 52 pay alan C sınıfı araçlar başı çekti.
MÜCADELEDE SON DÜZLÜĞE GELİNDİ
Otomobil satışlarına bakacak olursak, yılın ilk 11 ayında en fazla C sınıfı sedan modellerin satıldığı görülüyor. Zirvenin ilk iki ismini ise Bursa’dan yola çıkan yerli modeller oluşturuyor. Uzun süredir liderliği bırakmayan Fiat Egea Sedan bu dönemde 36 bin 983 adetle en fazla satılan otomobil unvanını koruyor. Onu çok yakından takip eden Renault Megane Sedan ise 33 bin 361 adetle tam gaz aralık ayında ilerliyor. İlk üçe girebilen ithal markalardan olan Volkswagen ise toplamda yüzde 13’lük daralmaya rağmen D segmentideki Passat modeliyle en fazla satış yapanlar arasında yer alıyor. Markanın Passat modeli ilk 11 ayda 25 bin 113 adetlik satış rakamına ulaştı. Ford Courier ise 25 bin 108 adetle en fazla satılan hafif ticari araç unvanını şu anlık taşıyor.