[Karar]
Kırmızı et denilince hepimizin aklına dana eti geliyor. Oysa kırmızı et sadece dana eti olarak geçmiyor. TUIK hesaplarında kırmızı et olarak dana eti yanında koyun eti de yer alıyor.
Zaten TUIK yayınladığı "Kırmızı "Et Üretim İstatistikleri" verisinde dana eti ile koyun etini ayrı ayrı veriyor.
2015 yılı ikinci çeyreğinde dana eti üretiminin 229 bin 549 ton ile yüzde 24,4 arttığı tahmin ediliyor. (Bir önceki dönemine -Ocak-Mart 2015 göre)
Yine aynı dönemde koyun eti üretimi ise yüzde 36,3 artışla 24 bin 653 ton seviyesine ulaştı.
Toplamda kırmızı et üretimi Nisan-Haziran 2015 döneminde yüzde 24,4 artarak 262 bin tona yükselmiş oldu.
Kırmızı et üretimi 2013 yılı Mart-Haziran döneminde 213 bin ton seviyesinde iken 2015 yılında 262 bin tona yükseliş yaşıyor.
2013 yılından 2015 yılına iki yılda üretim yüzde 23 artarken aynı dönemde dana eti fiyatları yüzde 41 yükseliş yaşıyor.
Koyun danaya uymadı
Son iki yılda dana etinde yüzde 41'e ulaşan fiyat artışlarına karşılık koyun eti adeta yerinde saydı. Hatta Mart 2013'te ve öncesinde dana etinden daha pahalı olan koyun eti artık dana etinden çok daha ucuz hale geldi.
Mart 2013'te;
Dana eti 26,43 TL
Koyun eti 26,90 TL
ediyorken aradan geçen 2 yılı aşkın süre sonra
Dana eti 37,16 TL
Koyun eti 30,40 TL
seviyesine geliyor
Mart 2013'ten Temmuz 2015'e olan sürede
Dana eti yüzde 41
Koyun eti yüzde 13
zamlanmış oluyor.
Eskiden koyun eti dana etinden daha pahalı satılırdı. Mesela 2011 yılında koyun eti bariz şekilde dana etinden yüzde 10'dan daha pahalıydı. Şimdi ise durum tam tersi noktaya geldi.
Beyaz ette sıfır artış
Dana etinde yüzde 41 artan fiyatlara karşılık koyun eti yüzde 13 artışla kalıyor. Ama aynı dönemde beyaz et fiyatları ise tamamen yerinde sayıyor ve fiyatlar sadece yüzde 0,58 artıyor.
Et grubu içinde beyaz et ve koyun eti fiyatlarının yerinde saymasına karşılık dana etinde yaşanan ayni yükselişin arz ve talebe göre şekillenmediği de bu çarpık fiyat dengelerinden anlaşılabiliyor.
Keçi fırsatı
Türkiye'de kırmızı et sektöründe artık sadece dana ve koyun eti varlığı algısı da yıkılıyor. Üçüncü bir kırmızı et grubu olarak keçi eti pazarı hızla gelişiyor. 2013 Nisan-Haziran döneminde 3.278 ton olan üretim 2015'de aynı dönemde 7.468 tona ulaştı.
Hayvan sayıları ne durumda?
TUIK yayınladığı tahmini verilere göre 2014 sonu itibari ile Türkiye'de hayvan sayıları şu şekildedir:
Sığır: 14 milyon 123 bin
Koyun:31 milyon 115 bin
Keçi: 10 milyon 347 bin
Toplam hayvan sayısı ise 55 milyon 585 bin adet olarak görülmektedir.
Son iki yılda fiyatlar artarken hayvan sayısının da arttığı gözden kaçmıyor. 2012 yılında 49 milyon 697 bin olan hayvan sayısının yüzde 12 arttığı görülüyor.
Hayvan sayısına bakıldığında 2009 yılından sonra hayvancılığın çok büyük gelişme gösterdiği anlaşılıyor. Fakat fiyat artışları bu durumu teyit etmiyor