Azerbaycan ile Ermenistan arasında 90'lı yıllardan beri süre gelen Dağlık Karabağ sorunu, son günlerde yaşanan çatışmaların ardından yeniden dünyanın gündemine oturdu. 'Dağlık Karabağ'ın haritadaki yeri' merak edilen konular arasında yer alıyor. Ermenistan güçlerinin sivil yerleşim birimlerine ateş açması üzerine Azerbaycan'ın başlattığı karşı saldırıda 6 köy işgalden kurtarıldı. Detaylar haberimizde...
DAĞLIK KARABAĞ NEREDE?
Güney Kafkasya'da hukuken Azerbaycan'a bağlı ancak fiili (de facto) olarak Dağlık Karabağ (Artsah) Cumhuriyeti'nin egemenliği altında bulunan bölgedir.
Dağlık Karabağ (Artsah) Cumhuriyeti fiilen bağımsızdır, fakat Ermenistan dahil dünyada hiçbir ülke tarafından tanınmamış bir devlettir.
DAĞLIK KARABAĞ NEDEN ÖNEMLİ?
Ermenistan'ın hak talebinde bulunduğu bir bölgedir. Dağlık Karabağ sorunu, Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinde Ermenilerin bu bölgelerde hak iddia etmesiyle başlamıştır. Ermeniler, 1991'de Hankendi'yi, 1992'de Hocalı ve Şuşa'yı işgal etti.
Daha sonra Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere'yi de ele geçiren Ermeniler, 1993'te Ağdam'a girdi. Ağdam'ı, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan illerinin işgali izledi. Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal edildi, 1 milyona yakın kişi yaşadıkları bölgeleri terk etmek zorunda kaldı.
HOCALI KATLİAMI NEDİR, NE ZAMAN YAŞANDI?
DAĞLIK KARABAĞ SORUNU NEDİR?
Azerbaycan ile Ermenistan arasında, Dağlık Karabağ ve Dağlık Karabağ'ı çevreleyen Ermeni kontrolündeki Azerbaycan toprakları'ndaki etnik çatışma ve toprak anlaşmazlığıdır. Çatışmanın kökeni, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır.
Sovyetler Birliği döneminde, Josef Stalin Dağlık Karabağ bölgesini, tarihsel olarak Ermeni ve çoğunluğu Ermeni nüfusu olan Sovyet Azerbaycan'da bir özerk oblast (eyalet) haline getirmeye karar verdi. 1988'de Karabağ Ermenilerinin, Karabağ'ın Sovyet Azerbaycan'dan Sovyet Ermenistan'a devredilmesini talep etmesinin ardından iki ülke arasında çatışma başladı. Orta çaplı çatışmalar, 1990'lı yılların başlarında geniş çaplı bir savaşa dönüştü.
Azerbaycan ve Ermenistan, 4-5 Mayıs 1994'te Bişkek'te Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolararası Meclisi, Kırgızistan Parlamentosu, Rusya Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığının inisiyatifiyle 'Bişkek Protokolü' olarak bilinen ateşkes anlaşmasını imzaladı. Ancak ateşkes, kağıt üzerinde kaldı ve çatışmalarda binlerce asker öldü. Ateşkes, Bakü'nün sıkıntılarını artırmasının yanı sıra, Erivan'ın sağlamlaştırma çabalarıyla çelişen 20 yıllık göreceli istikrar sağladı.
Nisan 2016'da yaşanan 4 günlük bir gerginlik, ateşkesten sonra bugüne kadar yaşanan en şiddetli çatışma oldu. O zamandan beri, devam eden geniş çaplı düşmanlık tehlikesi büyük ölçüde arttı.
Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığı ve Dağlık Karabağ sorununun barışçıl yollarla çözülmesini teşvik ve taraflar arasında aracılık etmek amacıyla 1992'de 'Minsk Grubu' kuruldu. Eş başkanlığını Rusya, Fransa ve ABD'nin yürüttüğü Minsk Grubu, aradan geçen 28 yılda birçok girişimde bulunmasına rağmen Dağlık Karabağ sorununun çözümüne yönelik somut neticeler elde edemedi.