Kreditörleriyle 2015 yılının başından bu yana gerçekleştirilen görüşmelerde başkaldırışlarıyla gündeme gelen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, ülkenin borçlarını ödeyebilmek için geçen ay kreditörlerinin ağır şartlarını kabul etmek zorunda kaldı.
Bir başka deyişle, Çipras, 2015 yılında iktidara gelmek için vaad ettiği herşeyin tersini kabul etmiş oldu. Asgari ücreti yükselteceğini, emekli maaşlarını artıracağını, yoksullara ücretsiz sağlık, elektrik ve yemek vereceğini vurgulayan Çipras'ın yapmak istedikleri, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik ve finansal şartlardan dolayı sonuçsuz kaldı.
İlk olarak Varoufakis'i sattı
Katma Değer Vergisi (KDV), emeklilik, özelleştirme gibi konu başlıklarının yer aldığı anlaşma metnini Yunan Parlamentosu'na kabul ettirmek için olağanüstü çaba harcayan Çipras, bu süreçte, acı reçeteyi kabul etmek istemeyen Yunanistan'ın eski Maliye Bakanı Yanis Varoufakis ile yollarını ayırdı. Almanya'nın da sürece müdahalesiyle Varoufakis'in yerine Euclid Tsakalotos göreve başladı, kreditörlerle görüşmeler hızlandı ve eskisinden daha çok kreditörlerin taleplerine göre düzenlendi.
Ardından, tarafların şartlar üzerinde anlaşma sağladı ve üçüncü kurtarma paketiyle ilgili düğmeye basıldı. Yunanistan'da hükümetin geleceği, kredinin ilk taksitinin ödenmesine bağlanırken, sıra, her bir ülkenin yapacağı parlamento oylamasına geldi.
İspanya da Almanya da onayladı
Bugün “İspanyol Meclisi’nin 297 “evet” oyu ile paketi onayladı” haberlerinin ardından kısmi bir rahatlama yaşanırken, gözler AB ekonomisinin lokomotifi Almanya’daki oylamaya çevrildi.
Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nde kalması için en kritik rollerden birini oynayan Almanya, özellikle Almanya Başbakanı Angela Merkel, bugünkü parlamento oylamasından başarıyla çıktı ve bir kez daha Yunanistan’ın kaderinde önemli bir iz bıraktı. Almanya Parlamentosu’ndan bugün 454 “evet”, 113 “hayır” ve 18 “çekimser” oyu çıktı.
Yunanistan bir kez daha nefes aldı
Hükümet ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Yeşiller’in üçüncü yardım paketine evet oyu vermesi beklenirken, Sol Parti’den birçok milletvekilinin Merkel hükümetinin kriz politikasını protesto amacıyla hayır diyeceği tahmin ediliyordu.
Le Figaro’nun haberine göre ise, SPD ve CDU/CSU koalisyonu meclisteki 631 koltuğun 504’üne sahip olduğu için Alman Federal Meclisi’ndeki oylamadan “evet” çıkacağı tahmin ediliyordu. Ancak son kararı görmek Yunanistan’a bir kez daha nefes aldırmış oldu.
25 milyar euro yolda
Anlaşma Avrupa İstikrar Fonu’ndan da (ESM) geçtiği takdirde, Yunanistan’ın Troyka ile imzaladığı ve kredi paketi kapsamında bankacılık sistemine 25 milyar euro verilecek. Bunun 10 milyar euroluk bölümü paket onaylanınca hemen, geri kalanı ise 15 Kasım’a kadar aktarılacak.
Bununla birlikte, Yunanistan’a eski borçların kapatılması için Kasım sonuna kadar 3 milyar euro verilecek.
Kredi paketi kapsamında Yunanistan’ın yapacağı reformlara bağlı olarak, 2018’in Ağustos ayına kadar, vadeleri 2048-2050 yıllarında dolacak toplam 86 milyar euro kredi verilmesi öngörülüyor.
Mali işlemlerde gevşeme
Üçüncü kurtarma paketi çerçevesinde uluslararası alanda bunlar yaşanırken, Yunanistan, mali işlemlere getirdiği sınırlamaları da gevşetmeye başladı. Bu kapsamda, Yunanlar resmi makamlardan izin almadan ayda 500 euroya kadar yurtdışına havale yapabilecek. Ayrıca, yurtdışına eğitime giden Yunanlara yılın her çeyreğinde 8 bin euroya kadar havale yapılabilecek.
Öte yandan, Yunanistan Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Yunan Parlamentosu’nda onaylanan karara göre, hiç geliri olmayan yoksulların kamu kuruluşlarına ve bankalara olan borçları silinecek.
20 bin euroyu aşmayan borçları kapsıyor
Yunanistan Parlamentosu'nda 3869/2010 numarayla geçen yasaya göre yoksulların bankalara, sigortalara, belediye ve vergi dairelerine olan ve 20 bin euroyu aşmayan borçlarını silmek üzere sulh hukuk mahkemesine başvurmaları gerekecek.
Mahkeme kararıyla, durumlarının borç silmeye uygun olduğunun belirlenmesi üzerine, bu kişilerin borçları önce 18 ay boyunca dondurulacak ve bu sürede ekonomik durumlarında herhangi bir gelişme olmayınca borçları tamamen silinecek.
35 bin vatandaşı ilgilendiriyor
Yaklaşık 35 bin vatandaşı ilgilendiren bu karardan yararlanma koşulları ise şöyle:
- Vatandaşın başvuruda bulunacağı gün taşınmaz mal-mülk sahibi olmaması, aynı zamanda üç yıl öncesine kadar taşınmaz mal-mülk satışı yapmamış olması gerekiyor.
- Bu kişilerin banka hesabı bin euroyu aşmamış olması gerekiyor. Borç silinmesi için ayrıca, yasanın onaylandığı tarihten önceki son yılda geliri sıfır olması gerekiyor.
Sol muhalefetten eleştiri geliyor
Syriza içindeki sol muhalefet, hükümeti borç silme kurallarının çok sert ve özellikle son koşulun muğlak olduğu gerekçesiyle eleştiriyor.
Sol muhalefete göre, bu koşullar nedeniyle hak ettiği halde birçok vatandaş borç silmeden yararlanamazken, bunu hakketmeyen birçok insan ise bir yolunu bulup borçlarını sildirebilecekler.
Teslim olması işe yaradı
Yunanistan'ın yaklaşık 8 aydır kat ettiği yola bakıldığında, gelinen noktada tartışılan şeyin hiç geliri olmayan yoksulların kamu kuruluşlarına ve bankalara olan borçlarının silinmesi olduğu dikkat çekiyor.
Ülke bu denli mesafe almışken, "Çipras'ın Batı'ya teslim olması, hem kendi koltuğunu korumasına hem de hükümetin devamlılığını sağlamasına yardımcı oldu" demek gayet mümkün gözüküyor.