HAMİDE HANGÜL / EKONOMİ SERVİSİ
Demir fiyatlarının yılbaşından bu yana yüzde 60 artış göstermesinin ardından çimento ürününe de zam hazırlıkları başladı. Döviz kurunun aşırı dalgalanması, enerji ve enflasyonun yükselmesi nedeniyle çimentoya yüzde 10-15 oranında zam bekleniyor. Fiyat artışının bu ayın sonu veya yeni yılın başından itibaren ürünlere yansıtılması planlanıyor. Ancak zam hazırlığının, piyasada çimento sıkıntısını da beraberinde getirdiği öğrenildi. Bazı bayiler, “Mal vermeme sıkıntısı bu nedenle...” yorumunu yaparken, bazı inşaat sektör temsilcileri de piyasada çimento bulmakta zorlandıklarını belirtti. Konut geliştiricileri, “Ülkemizden çıkan bir malzeme olmasına rağmen, beton santralleri çimento bulmakta gerçekten sıkıntı çekiyorlar. Bu durum hızımızı ve maliyetlerimizi etkiliyor” tepkisini gösterdi. Çimentoya zammın ilk İstanbul’dan başlayıp, sonra Kocaeli bölgesine, oradan da diğer illere yayıldığına işaret eden sektör temsilcileri, “Bu zamlar konut fiyatlarına da yansır” değerlendirmesinde bulundu. Diğer taraftan piyasa koşullarına bağlı olarak beton santrallerinde vadelerin uzadığına işaret eden sektör temsilcileri, “Konuşulan 4 ay ancak uygulaması 7 ayı buluyor” bilgisini verdi. Bazı çimento üreticileri ise kur, enerji ve enflasyon maliyetlerine bağlı olarak zammın söz konusu olduğunu söylerken, oran vermekten kaçındı. İnşaat sektöründe maliyetlerin arttığını söyleyen Piyalepaşa Genel Müdürü Kaan Yücel, bu artışın bir kısmının kur, bir kısmının da enflasyondan kaynaklandığını söyledi. Ancak enflasyonun çok üzerinde artışlar da gördüklerine işaret eden Yücel, “Örneğin demir fiyatları... 2 bin 500 liraya çıktı. Aynı durum çimentoda da söz konusu ki çimento kendi ülkemizde çıkıyor. Çimentoda da hatta aralık ayında yine bir artış planlandığını duyuyoruz ve çok zor çimento buluyoruz. Ülkemizde çıkan bir malzemede beton santralleri çimento bulmakta gerçekten sıkıntı çekiyorlar. Bu bizim hızımızı, maliyetlerimizi etkiliyor” dedi. Demir ithalatına uygulanan yüzde 30 gümrük vergisinin de yüzde 10’na indirilmesinin fiyatlara çok yansımadığına işaret eden Kaan Yücel, “Demir çok uluslararası bir ürün, o nedenle fiyatlar bundan etkileniyor. Ancak başka ürünlerde, özellikle ülkemizde çıkan malzemelerde biraz daha ayarlamalar yapılabilir. İnşaat sektöründeki bu hareketlilikten faydalanmak isteyenlere izin verilmemesi lazım. Çünkü gerçekten de maliyetleri ciddi oranda artırıyor. Enflasyon ve kur üzerindeki artışlar bunlar” değerlendirmesinde bulundu. İnşaat sektörü tarafından bakıldığında ise enflasyon üzerindeki maliyet artışlarını konut fiyatlarına yansıtmadıklarını ifade eden Kaan Yücel, “Ancak bir yerde yansıtmak zorunda kalacağız. O nedenle ev almak için en uygun zaman diyoruz. Çünkü hem kampanyalar, hem de fiyatların stabil bırakılması ev sahibi olmak için yaklaşık bir yıldır ciddi imkanlar sağlıyor” ifadelerini kullandı.
KONUT FİYATLARINA YANSIR
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, inşaat malzemelerinde yüzde 6 ile 11 arasında zamlar geldiğini belirterek, “Çimentoya da zam hazırlığı olabilir. Çünkü her şeye zam geldi. Zaten ufak ufak zamlar yapılmıştı, yüzde 10 civarında bir zam bekleniyor” dedi. Bu durumun konut fiyatlarında da artışı beraberinde getireceğine işaret eden Durbakayım, “Çünkü 2008’den sonra müteahhitler kar marjından fedakarlık ederek fiyatları konuta yansıtmadı. Şimdi müteahhitlerin kar marjı yok, o nedenle yeni gelen zamları konut fiyatlarına intikal ettirmek durumunda. Ancak büyük montanlı üretim yapanlar eski fiyatları sürdürebiliyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
VADELER 7 AYA UZUYOR
Odabaşılar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Şimşek Odabaşılar, çimentoda zam beklentisi olduğunu ve üreticilerin yüzde 10 ile 15 arasında bir fiyat artışından söz ettiği bilgisini verdi. Artış için çimentocular tarafından bu ayın 25’i ya da yeni yıl başının telaffuz edildiğini ifade eden Odabaşılar, olası bir yüzde 15’lik bir artışın enflasyonun da çok üzerinde olduğuna dikkat çekti. Gerek satışlar, maliyet artışı ve gerekse kış şartları nedeniyle betoncuların karında ise yaklaşık yüzde 35-40 azalma olduğuna işaret eden Odabaşılar, vadelerin de uzadığını belirtti. Odabaşılar, “Piyasaların peşin kaldırması zor. Vadeler 4 aydan başlıyor 6,5-7 aya kadar yayılıyor maalesef. Konuşulurken 4, uygulaması 7 ayı buluyor” değerlendirmesinde bulundu.
KUR VE ENFLASYON ETKİLEDİ
Türkiye’nin çeşitli illerindeki çimento üreticilerinden edinilen bilgilere göre, bu ayın sonu ya da ocak başından itibaren çimentoya zam bekleniyor. Bu artışı döviz kurunun aşırı yükselmesi, enerji ve enflasyon artışına bağlayan üreticiler, “Dövizin etkisiyle maliyetler arttı” dedi. Çimentocular, herhangi bir oran vermekten ise kaçındı. Bazı üreticiler zam için ocak ayına işaret ederken, söz konusu artışın İstanbul’dan başlayarak çevre ve diğer illere genişleyeceğini ifade etti. Köprü maliyeti nedeniyle İstanbul’da bazı bölgelerde ise ürün sıkıntısı yaşandığı öğrenildi.
İKİ AYDA YÜZDE 9.5 ZAM
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, çimento için bağlantılarını iki ay öncesinden yaptıklarını ve iki ay önce tonu 115+KDV olan çimento fiyatının bugün 126+KDV olduğunu bildirdi. Demiri de yaklaşık 2 bin 596 TL KDV dahil fiyattan bulabildiklerini ifade eden Abdülkadir Akkuş, yurt dışına ihracat artışı ve döviz kurundaki artış nedeni ile çimento ve demirde fiyat artışları gördüklerini sözlerine ekledi.