CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından OHAL KHK’ları ile ihraç edilen, ancak aklandıktan sonra göreve iade edilen kamu emekçilerinin tazminat alabilmesi için TBMM’ye kanun teklifi sundu. Tanrıkulu, 12 maddelik teklifinin her maddesine, “Yapılan düzenleme ile OHAL KHK’ları ile göreve iade edilen kamu görevlilerinin tazminat talebinde bulunmalarını engelleyen hükmün kaldırılması amaçlanmıştır” gerekçesini yazdı.
Tanrıkulu teklifinin genel gerekçesinde ise göreve iade edilen kamu emekçilerine yargı yolunun kapatıldığına dikkat çekerek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu’nun kamu görevinden çıkarılanlar hakkında verdiği iade kararları ilgili kamu görevlileri ve aileleri üzerinde onulmaz maddi ve manevi yaralar açmıştır. Bu kişilerin, önceden haklarında işlem yürütüldüğüne dair kendilerine herhangi bir bilgilendirme yapılmaksızın isimlerin ve bazı kimlik bilgilerinin Resmi Gazete’de yayımlanan OHAL KHK’leri ekli listelerinde ifşa edilmesi hem kendilerinin hem de ailelerinin yıpranmasına yol açmıştır.
"İDARENİN HATALARININ TAZMİNİ GEREKİR"
Anayasa’nın ‘Yargı yolu’ kenar başlıklı 125’inci maddesi ile idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açık olduğu ve İdare’nin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı doğrultuda, Anayasa’nın 40’ıncı maddesinde; kişinin, resmi görevliler tarafından vâki haksız işlemler sonucu uğradığı zararında, kanuna göre, devletçe tazmin edileceği ve devletin sorumlu olan ilgili görevliye rücu hakkı saklı tuttuğu ifade olunmuştur. Benzer şekilde, Anayasa’nın 129’uncu maddesinde, memurların ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davalarının, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak İdare aleyhine açılabileceği belirtilmiştir. Ayrıca idare hukuku kuralları kapsamında, idarenin kusurlu eylem ve işlemlerinden kaynaklanan zararların hizmet kusuru veya kusursuz sorumsuzluk ilkeleri gereğince tazmin edilmesi gerekmektedir. Bu nevi Anayasal ve yasal hükümlerin varlığı karşısında, kamu görevine iade edilen kişilerin tazminatta bulunma hakkını engelleyen hükümlerin getirilmesi genel hukuk kurallarına aykırılık teşkil etmektedir.
"HUKUK DEVLETİ İLKESİ HAYATA GEÇSİN"
Bu kanun teklifi ile yetersiz ve hatalı incelemeleri neticesinde iradenin tesisi ettiği haksız fiil sonucu mağdur edilen kişilerin mağduriyetlerinin bir nebze giderilmesinin önü açılacak; hukuk devleti ilkesinin hayata geçirilmesi için idarenin etkili yargısal denetimi sağlanacaktır.”