İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi 2020 raporunu açıkladı. İş kazalarında Avrupa’da birinci, dünyada ise üçüncü olan Türkiye’de geçen yıl en az iki bin 427 kişi yaşamını yitirdi.
Salgın sürecinde çok sayıda fabrikada virüs tedbirlerinin uygulanmadığına dair görüntüler ortaya çıkmıştı. Ekonomik kaygıyı insan sağlığından önde tutan anlayışın yol açtığı acı tablo verilere de yansıdı. Ölenlerin yüzde 31’i yani 741 işçi Kovid’e yenik düştü.
YÜZDE 95’İ SENDİKASIZ
En fazla ölüm 326 ile aralık ayında gerçekleşti. Hayatını kaybedenlerin 2023’ü işçi-memur, 404’ü ise çiftçi-esnaf olarak kayıtlara yansıdı. 17 ve altındaki yaşlarda 68 işçi ölürken, 65 yaş üstünde bu sayı 159 oldu. Vefat eden 101 mülteciden 48’ini ise Suriyeliler oluşturdu.
Rapor, önlenebilir durumdaki iş kazalarıyla sendika arasındaki ilişkiyi de ortaya koydu. Buna göre ölenlerin sadece yüzde 4.5’i sendikalıydı.
VEFATLARIN ÜÇTE BİRİ KOVİD’DEN
ÇARKLAR DÖNDÜ İŞÇİ ÖLDÜ
2020’de Türkiye sokak yasaklarının uygulandığı dönemde ekonominin durmaması için pek çok sektöre muafiyet getirildi. Çarkların döndüğü yıl boyunca 2 bin 427 işçi yaşamını yitirdi.
En çok ölüm tarım-orman, inşaat ve sağlık alanında yaşandı. İş ölümlerinin yüzde 31’i Kovid’den kaynaklandı. Ölenlerin yüzde 96’sının sendikasız olması dikkat çekti.
Pandemi şartlarına rağmen 2020’de sokak yasakları sırasında pek çok sektöre ekonominin çarklarının dönmesi için çalışanlara muafiyet getirildi. Bu nedenle fabrikalarda yaşanan vakalar nedeniyle bazı yerlerde üretim durduruldu. Ve yıl böyle tamamlandı.
Ancak bu sürete binlerce işçi hastalık veya yaşanan kazalar nedeniyle hayatını keybetti. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi korkunç rakaları açıkladı. İSİG’nin 2020 raporuna göre geçen yıl az 2427 işçi hayatını kaybetti.
EN ÇOK ÖLÜM ARALIK’TA
Rapora göre, 2020 yılında iş ölümleri aylara göre dağılımı şöyle: “Ocak ayında 114, şubatta 132, martta 113, nisanda 223, mayısta 166, haziranda 190, temmuzda 164, ağustosta 218, eylülde 211, ekimde 232, kasımda 308, aralıkta 356 işçi işçi hayatını kaybetti…”
İş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımına bakıldığında ise 2023 işçi ve memur ve 404 çiftçi ve esnaf hayatını kaybetti.
TARIM SEKTÖRÜ İLK SIRADA
Ölümlerin işkollarına göre dağılımı şöyle: “Tarım, Orman 442 İnşaat, yol 355, sağlık, sosyal hizmetler 330, Ticaret, büro, eğitim, sinema 296, taşımacılık 248, belediye 141, metal 106, savunma 79, madencilik 61, tekstil 54, enerji 54, gıda 44, petro-kimya 44, konaklama 43, gemi 26, ağaç 23, çimento 14, iletişim 8, basın 7, banka 5 işçi hayatını kaybetti.”
KORONADAN 741 CAN KAYBI
Rapora göre 2020’de Kovid-19 nedeniyle 741 işçi, trafik, servis kazası nedeniyle 388 işçi yaşamını yitirdi. Aynı dönemde ezilme, göçük nedeniyle 296 işçi; yüksekten düşme nedeniyle 237 işçi; şiddet nedeniyle 105 işçi; elektrik çarpması nedeniyle 104 işçi; zehirlenme, boğulma nedeniyle 87 işçi öldü.
Patlama ve yanma gibi nedenlerle ölen işçi sayısı 53 oldu. 27 işçi nesne çarpması, düşmesi nedeniyle, 21 işçi kesilme, bir uzvunun kopması gibi nedenlerle yaşamını yitirdi. 2020 yılında ölenişçilerin 148’i kadın, 2 bin 279’u se erkek işçi oldu.
101’İ MÜLTECİ/GÖÇMEN
2020 yılında 101 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin 48’i Suriyeli, 28’i Afgan, 5’i Türkmenistanlı, 4’er işçi Gürcistanlı ve Özbekistanlı; 2’şer işçi Azerbaycanlı, İranlı, Rusyalı ve Ukraynalı; 1’er işçi Bulgaristanlı, Iraklı, Nepalli ve Pakistanlı.
YÜZDE 96’SI SENDİKASIZ
2020 yılında ölen işçilerin ezici çoğunluğunun sendikasız olması dikkat çekti. Buna göre, geçen yıl ölen işçilerden 109’u (yüzde 4,49) sendikalı, 2 bin 318’i ise (yüzde 95,51) sendikasız.
Raporda “Sendikalı işçiler tarım, gıda, madencilik, kimya, tekstil, iletişim, büro, eğitim, ticaret, cam, metal, inşaat, enerji, taşımacılık, sağlık, güvenlik ve belediye işkollarında çalışıyordu.
Diğer yandan ölen başka sendikalı işçiler de olabilir. Ancak kâğıt üzerinde olan sendikal üyeliklerinin gerçek bir örgütlülük olmaması ve birçok sendikanın ölen üyelerini sahiplenmemesi sonucu net bir bilgi verme şansımız olmadığını da belirtelim.
Bu durum özellikle kamu çalışanı/memur sendikaları açısından daha da tespit edemediğimiz bir husus” ifadelerine yer verildi.
İŞ CINAYETLERINİN NEDENLERİNE GÖRE DAĞILIMI
22 ÇOCUK TEZGAHTA YAŞAMINI YİTİRDİ
2020 yılında iş cinayetlerinin yaş gruplarına göre dağılımı ise şöyle:
14 yaş ve altı 22 çocuk.
15-17 yaş arası 46 çocuk/genç.
18-27 yaş arası 258.
28-50 yaş arası 1079.
51-64 yaş arası 708.
65 yaş ve üstü 159.
155 işçinin ise yaşı kayıtlara girmedi.
81 İLDE KAYIPLAR YAŞANDI
İSİG raporunda, 2020 yılında Türkiye’nin 81 şehrinde ve yurt dışında iş cinayeti gerçekleştiğinin tespit edildiği belirtildi.
Rapora göre en fazla ölümün olduğu il 325 ölümle İstanbul. Ardından 111 ölümle İzmir, Kocaeli 99, Ankara 80, Bursa 79, Antalya 67, Konya 66, 65 Aydın, 61 Denizli ve Samsun, 60 Adana, 58 Gaziantep 57 ölümle Sakarya takip etti. En az ölüm ise 2 ile Ardahan ve Iğdır yaşandı. 48 can kaybı ise yurt dışında oldu.
TÜRKİYE AVRUPA’DA İLK SIRADA
TMMOB’a göre Türkiye iş kazalarında dünyada ilk sıralarda. Avrupa’da en fazla işçi ölümlerinin yaşandığı ülke de Türkiye. AB’nin resmi istatistik ofisi Eurostat ve SGK verilerine göre Avrupa Birliği’nde 2015 verilerine göre en fazla iş kazası Almanya’da meydana geldi.
844 bin 541 iş kazasında 450 işçi öldü. AB’nin en fakir ülkelerinden Romanya’da ise 3 bin 913 kazada 281 işçi öldü. Almanya’da her 1877 kazada 1 Romanya’da ise her 14 iş kazasında 1 işçi hayatını kaybetti.
Türkiye’de ise 2015’te 241 bin 547 iş kazası yaşandı. 1252’sinde ölüm yaşandı. Türkiye’de 193 kaza başına 1 işçi öldü. Rakamlar Türkiye’de her gün 3,4 işçinin hayatını kaybettiğini gösteriyor.