EKONOMİ SERVİSİ / İSTANBUL
Gıdanın yanı sıra ulaşıma yapılan zamlar enflasyon olarak geri döndü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ocak 2018 itibariyle tüketici fiyatları aylık yüzde 1.02 artarken, yıllık yüzde 10.35 oldu. Üretici fiyatları da durmadı ve aylık yüzde 0.99, yıllık yüzde 15.66’ya ulaştı. Tüketici fiyatlarında en çok artış yüzde 25.11 ile salatalıkta görüldü. Fiyat artışında salatalığı, yüzde 25 ile köprü geçiş ücreti, yüzde 23,17 ile otoban geçiş ücreti izledi. Ulaşım yıllık olarak bakıldığında ise yüzde 16.02 pahalandı. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın hariç çekirdek enflasyon yıllık yüzde 7,29’dan yüzde 12.31’e, aylık 12.28’den yüzde 12.31’e ulaştı. Enerji, gıda, alkolsüz içecekler, alkollü içecekler, tütün ve altın hariç çekirdek enflasyon yıllık yüzde 7.48’den yüzde 12,30’a yükseldi. Söz konusu enflasyonun, aylık bakıldığında ise düşüş gösterdiği ve yüzde 12.30’dan yüzde 12.18’e gerilediği belirlendi. Ana harcama grupları itibarıyla ocakta, aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,96 ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda görüldü. Ev eşyasında yüzde 2,44, sağlıkta yüzde 2,42, konutta yüzde 2,34, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1,67 artış yaşandı. Aylık en fazla düşüş yüzde 6,02 ile giyim ve ayakkabıda gerçekleşirken, düşüş gösteren bir diğer grup yüzde 0,99 ile haberleşme oldu. TÜFE’de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 16,02 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. Bu grubu ev eşyası yüzde 13,49, giyim ve ayakkabı yüzde 12,63, lokanta ve oteller yüzde 11,42 ile izledi. Enflasyon aylık en fazla yüzde 1.54 ile Adana ve Mersin, yıllık yüzde 12.84 ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis’te artış gösterdi.
KARNABAHAR UCUZ, SALATALIK PAHALI
Tüketici fiyatları bazında ocakta bir önceki aya göre en yüksek fiyat artışı yüzde 25,11 ile salatalıkta oldu. Fiyat artışında salatalığı, yüzde 25 ile köprü geçiş ücreti, yüzde 23,17 ile otoban geçiş ücreti izledi. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 14,41 ile karnabaharda gerçekleşti. Bunu yüzde 13,94 ile internet ücreti, yüzde 13,52 ile kadın ceketi, yüzde 12,06 ile kabak, yüzde 11,55 ile etek, yüzde 10,87 ile elbise, yüzde 10,19 ile yünlü erkek kabanı, yüzde 10,05 ile kadın botu izledi.
KADIN ÇİZME ÇIKTI, SOĞUK ÇAY GELDİ
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ürün sepetinde gıdanın ağırlığını 2017’de 23,68’den 21,77’ye çeken Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2018 yılı için gıdanın ağırlığını 23,03’e yükseltti. Sepete giren tek gıda ürünü soğuk çay oldu. Güncellenen listeye göre, soğuk çay, erkek montu ve pike takımı enflasyon sepetine girerken, erkek kaban, kadın çizme, nevresimlik kumaş ve fotoğraf baskı ücreti listeden çıktı.
TEK HANE ÇABAMIZ ARTACAK
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in Ocak ayı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Enflasyonla mücadelede gösterilen kararlılığın meyvelerinin alınmaya başlandığını belirten Şimşek, “Enflasyon Ocak ayında yıllık yüzde 10,35 olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam, geçen yıl enflasyonun zirve seviyesinden 263 baz puan ve yıl sonu seviyesinden 157 baz puan daha düşüktür. Enflasyonu en kısa zamanda tek haneli seviyelere çekmek için çabalarımızı artıracağız ve gerekli adımları atmaya devam edeceğiz” dedi. Şimşek, çekirdek enflasyon göstergelerinin kademeli azalacağını söyledi.
‘ÇEKİRDEK’TE DÜZELME YOK
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, ocak ayı enflasyon oranlarının, beklentileri doğrultusunda geldiğini belirterek, “Akaryakıt fiyatlarındaki vergi indirimleri gerçekleşirse enflasyondaki düşüş daha da yüksek olur” ifadesini kullandı. Palandöken, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ocak ayı enflasyon oranları beklentilerimiz doğrultusunda gerçekleşti ve Tüketici Fiyat Endeksi’nde (TÜFE) yıllık bazda yüzde 10,35’e düştü. Bu oranlar, 2018 yılının Türkiye ekonomisi için son derece olumlu geçeceğinin önemli işaretidir. Ocak ayı itibarıyla yıllık bazda en yüksek artışlardan biri yine ulaştırma sektöründe oldu. Sürekli söylediğimiz gibi, akaryakıt fiyatlarındaki vergi indirimleri gerçekleşirse enflasyondaki düşüş daha da yüksek olur.”
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yıllık tüketici enflasyonunda gıdanın payının 1,91, ulaştırmanın payının ise 2,61 puan olduğunu belirterek,“Enflasyonda ulaştırma esas sorumlu durumda” ifadesini kullandı. Bayraktar, şunları kaydetti: “Ulaştırmanın harcamalar içindeki payı yüzde 16,31 ile gıdanın altında ama enflasyondaki payı yüzde 25,22’yi buluyor. Yıllık TÜFE’de gıdanın payı 1,91 puanda kalırken, ulaştırmanın payı 2,61 puana ulaştı. Sadece gıdadaki enflasyonu düşürerek enflasyonla mücadele edemeyiz.”
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, manşet enflasyonda baz etkisinin nisan sonuna kadar olan dönemde lehte olacağını belirterek, “Söz konusu dönemde 2017 yılı aylık gerçekleşmelerinin uzun dönem ortalamalarının çok üzerinde olması, ocak sonuna göre 1 puan daha düşüş imkanı veriyor” dedi.
İş Yatırım Araştırma Bölüm Yönetmeni Muammer Kömürcüoğlu, çekirdek enflasyonda henüz bir düzeltme olmadığını ve yıllık çekirdek enflasyonun manşet enflasyonun üzerinde kalmaya devam ettiğini söyledi. Kömürcüoğlu, burada kur geçişkenliğinin gecikmeli etkisi ve iç talepteki güçlü seyrin etkisinin görüldüğünü belirtti.
* Merkez Bankası da 30 Ocak’ta açıkladığı yılın ilk enflasyon raporunda 2018 tahminini 0.9 puan yukarı çekerken, yıllık enflasyonun ocak ayında geriledikten sonra yılın ilk yarısı genelinde yatay seyredeceği, son çeyrekte ise belirgin bir gerileme beklendiği görüşüne yer vermişti. TÜİK verileri incelendiğinde, çekirdek enflasyonda da artış olduğu belirlendi.