EKONOMİ SERVİSİ
Rusya’nın bazı yaş sebze ve meyve ürünlerinde ithalat yasağını devam ettirmesine ihracatçıların tepkisi sürüyor. Rusya’nın ihtiyaç duyduğu domatesi Çin, Mısır, Suriye, Fas, İran, Ürdün, hatta Sırbistan’dan aldığına işaret eden ihracatçılar, kısıtlamaların güveni zedelediğini belirtiyorlar.
Türkiye’nin buğday alımında Rusya’nın ilk pazar konumunda bulunduğuna dikkati çeken ihracatçı birlikleri, buğdayın Ukrayna, Kanada, Avrupa gibi ülkelerden de ithal edilerek, Rusya açığının kapatılabileceğini söyledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye Ukrayna’dan 19.9 milyon dolarlık kabuklu meyveler, 277.8 milyonluk soya fasulyesi, 198.4 milyon dolarlık ayçiçeği ithal ediyor. Çeşitli kaynaklara göre de Türkiye, geçen yılın 11 ayında 1,05 milyar dolarlık toplam hububat ithalatı gerçekleştirdi. Bunun 817 milyon dolarlık kısmı buğday, 123 milyon doları mısır, 106 milyon doları pirinç, 342 milyon dolarlık kuru baklagillerden oluştu.
Toplam yağlı tohum ve türevleri ithalatı ise 3,1 milyar dolar. Öte yandan Türkiye, en fazla buğday alımını Rusya’dan yapıyor. Bu ülkeyi Almanya, Fransa ve Ukrayna izliyor. İngiltere ve Hırvatistan’dan arpa, Gürcistan’dan saman, ABD, Yunanistan, Türkmenistan’dan pamuk, Arjantin’den soya ithal ediliyor. Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği (DKİB) Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, Türkiye’den Rusya’ya 2012 yılında 360 bin 648 ton, 2013 yılında 335 bin 10 ton, 2014 yılında 365 bin 557 ton, 2015 yılında 346 bin 747 ton domates ihracatının gerçekleştiğini söyledi.
Uçak krizi sonrasında Türk yaş meyve ve sebzeye getirilen yasağın iki tarafa da büyük zarar ve mağduriyet verdiğine işaret eden Gürdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “İlişkilerin kriz öncesi döneminde daha ilerisine taşınması konusunda verilen talimat ve iyi niyete rağmen, maalesef Rusya tarafında ihracatçılarımıza yönelik kısıtlamaların devam etmesi ihracatçılarımızdaki güven duygusunu zedelemektedir.
Rusya Federasyonu yetkilileri kendi üretimini teşvik etmek için ‘Türk domatesine uygulanan yasağı kaldıramıyoruz’ şeklindeki açıklamalarını samimi bulmamaktayız. Çünkü Rusya Federasyonu Türk domatesine yasağı devam ettirmesine rağmen, piyasanın ihtiyaç duyduğu domatesi Çin, Mısır, Suriye, Fas, İran Ürdün ve hatta Sırbistan’dan ithal etmeye devam etmektedir. Mademki kendi üretimini teşvik etmek istiyorsun neden diğer ülkelerden domates ithalatına aynı hızla devam ediyorsun? Rus yetkililere soruyor ve cevabını bekliyoruz. Rus tüketicilerin yapmış olduğu yoğun şikayetlerde, piyasada Türk domatesi gibi kaliteli ve uygun fiyattan ürün bulamamanın serzenişini yapmaktadırlar.”
RUS TAHILLARI TÜRK LİMANLARINDA
Rusya Tahıl Birliği Başkanı Arkadiy Zloçevski, Rusya’dan gıda ürünü taşıyan tüm gemilerin 15 Mart’tan itibaren Türkiye’de boşaltılmadığından yakındı. Zloçevski, Rus haber ajansı Ria Novosti’ye yaptığı açıklamada, “Gemiler gidiyor, ancak 15 Marttan beri boşaltılmıyor” dedi. Daha önce Rusya’nın Ankara Ticaret Temsilcisi, Türkiye Ekonomi Bakanlığı’nın Rusya’yı buğday sevkiyatında sıfır gümrük vergisinin uygulandığı ülkeler listesinden çıkardığını açıklamıştı.
KAZAKİSTAN DA OLABİLİR
Türk ve Rus iş adamları olarak daima sağlam zeminler üzerinde ticaret yapmak ve iki ülke ekonomisine katkı sağlamayı amaçladıklarını ifade eden DKİB Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, “Türk sebze ürünlerine getirilen tüm yasaklama ve kısıtlamaları kaldırmalarını talep etmekteyiz” diye konuştu. Gaziantep Ticaret Borsası (GTB) Başkanı Ahmet Tiryakioğlu da Türkiye’nin dünya ülkelerine ihracat için hammadde amaçlı Rusya’dan buğday ve hububat alımı yaptığını söyledi. Rusya dışında farklı ülkelerden de alım yapılabileceğine işaret eden Tiryakioğlu, “Bizim alternatifimiz çok. Ukrayna’dan, Kazakistan’dan da alım yapabiliriz. Amerika, Kanada gibi alternatif birçok bölgemiz var. Bize, Kazakistan da Ukrayna da yakın ülkeler, dolayısıyla maliyet açısından da çok sıkıntı olmaz” dedi.
TİCARETE KISITLAMA YANLIŞ
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete, Rusya’nın tek avantajının yakınlığı olduğunu belirterek, “Küçük tonajlı gemilerle çok fazla finansman maliyeti olmadan işlerimizi çözüyorduk” dedi. Aksiyon alınmasının, daha yüksek tonajlı gemilerle finansman maliyetini artıracağını belirten Mete, “Gemicilikte de navlun fiyatları dip yapmış durumda, her şerde bir hayır vardır. Dolayısıyla aşılamayacak bir konu değildir” dedi. Rusya’dan ithal edilen ürünlerin başka ülkelerden de alınabileceğine işaret eden Zekeriya Mete, “Kanada, Avrupa, Ukrayna olabilir. Ayrıca, onlar da bizden mal almayı arzu ediyor, buna kısıtlama getirmek ticarette yanlıştır. Biz devam etmesinden yanayız. Ancak Ukrayna’dan da tedarik edebiliriz” diye konuştu.