SALİHA SULTAN
Duayen koro şefi Prof. Dr. Nevzat Atlığ, 70 yıllık müzik yaşamında oluşturduğu Türk müziği arşivini mezunu olduğu İstanbul Üniversitesi Osmanlı Dönemi Müziği ve Araştırmaları Merkezi Multimedya Arşivi’ne (OMAR) bağışladı. Arşivde, duayen müzisyenin 1955-58 yılları arasında müdürü olduğu İstanbul Radyosu’nda, 1963 yılında Mesut Cemil’den devralarak 1976’ya kadar şeflik yaptığı Klasik Türk Müziği Korosu’nda, 1976 yılında kurduğu Kültür Bakanlığı Devlet Klasik Türk Müziği Korosu’nda ve Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) 25 yıl boyunca dönemin birçok usta ismi ile birlikte gerçekleştirdiği konserlerdeki ses kayıtlarının, notaların ve çeşitli konser görüntülerinin yanı sıra kendisiyle yapılmış 21 röportaj belgeseli yer alıyor. Arşivi hakkında Karar’a açıklama yapan 94 yaşındaki Atlığ, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezun olduğunu belirterek, “Bu sebeple arşivimi seve seve mezun olduğum üniversiteme bağışlıyorum. Bunda tabii talebem olan ve OMAR Müdürü Gönül Paçacı’nın rolü de büyük” dedi. Arşivindeki eserlerin 1950’lere dayandığını vurgulayan Atlığ, arşivin meslek yaşamının üç dönemindeki birikimlerinden oluştuğunu kaydetti.
KAYITLARDA TÜRK MUSİKİSİNİN USTALARI VAR
Prof. Dr. Atlığ, özellikle kurucusu olduğu Kültür Bakanlığı Devlet Klasik Türk Müziği Korosunda görev yaptığı dönemde o güne kadar icra edilmemiş birçok eseri dönemin en usta sanatkarlarıyla icra ettiklerini dile getirerek, şunları söyledi: “Musikimiz 14. asra dayanıyor. Çoğu eser unutuluyor ya da icrası zor oluyor. Biz bu arşivde yer alan eserleri çok iyi bir ekiple icra ettik. O yıllarda koroda çok değerli, bugün efsane olmuş saz ve söz sanatçıları vardı. Keman sanatçıları Cevdet Çağla, Sadi Işılay, Tanburi İzzettin Ökte, ilk kadın kanun virtüözümüz Vecihe Deryal gibi. Binaleyn yaptığım müzikler sadece benim için değil icranın içinde çok değerli müzisyenleri de içine alması dolayısıyla ayrı bir değer ifade ediyor.” AKM’de 25 yıl boyunca her pazar konserler verdiklerini hatırlatan Atlığ, “Onların görüntülü-görüntüsüz kayıtları var. Bu üç dönem içinde elimde çok önemli bir arşiv meydana geldi. Alaeddin Yavaşça, Münip Utandı, Serap Mutlu Akbulut, Ayla Doğanay, İnci Çayırlı gibi değerli solistlerle Devlet Korosu’nda o güne kadar icra edilmemiş birçok eser seslendirdik. Diyebilirim ki bu arşiv ne konservatuarlarda, ne Kültür ve Turizm Bakanlığında hatta ne de TRT’de bile var. O yüzden müzik değeri çok haiz bir arşiv” dedi.
KÜLTÜRÜMÜZ İÇİN ÖNEMLİ BİR KAZANÇ VAR
OMAR kurucusu ve müdürü Gönül Paçacı ise, merkezin amacının Osmanlı dönemi müziğinin yazılı kaynaklarını güvenilir bir kurumsal arşiv bünyesinde toplamak, müzik eserlerinin eş zamanlı görülebileceği bir yazılım ile zaman içindeki değişiminin gözlenebileceği bir multimedya arşivi oluşturmak olduğunu söyledi. Paçacı, Türk Musikisi icra geleneğinden gelen biri olarak Atlığ’ın arşivini merkeze bağışlamasının kendisini çok heyecanlandırdığını ifade ederek, duygularını şu sözlerle aktardı: Yakın müzik tarihimizin neredeyse bütün önemli kurumlarında, hoca, şef, yönetici olarak bulunmuş olan; devlete bağlı ilk konservatuarın ve Devlet Klasik Türk Müziği korosunun kurucusu olan Nevzat Atlığ Hocamızın tüm sesli ve görüntülü arşivini merkezimize bağışlamış olması sayın hocamızın bu yaşında bile konuya ne denli duyarlı olduğunu gösteren bir kadirşinaslık örneği, kültürümüz için önemli bir kazanç ve şahsen benim için de onur vesilesidir.” Paçacı, İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’nce 21 Ekim’de (bugün) saat 15.00’da rektörlük binasında Nevzat Atlığ’a Saygı Etkinliği düzenlendiğini, duayen koro şefi Atlığ’ında programa katılacağını sözlerine ekledi.
İNTERNETTEKİ MÜZİK HAZİNESİ
Cumhurbaşkanlığına bağlı Strateji Bütçe Dairesi Başkanlığı tarafından da desteklenen İstanbul Üniversitesi OMAR Multimedya Arşivi ‘omararsiv.istanbul.edu.tr’ internet adresinde yer alıyor. Bu eşsiz portalda Osmanlı döneminden bugüne Türk musikisinin nadide bestelerinin notaları ya da sesli icraları yer alıyor. Dileyen herkesin kullanımına açık portalda eser veya makam adları arama butonuna yazıldığında onlarca farklı versiyonu karşılaştırmalı olarak ekrana geliyor. Eserlerin yayın tarihlerinin belirtildiği arşivde, eserler hakkında güfteden detaya bütün bilgiler mevcut. Arşivde Türk musikisinin seçkin eserlerinin 1300’lü yıllara dayanan formları bulunabiliyor.