HÜSEYİN İSTEMİL
İngiltere’nin 31 Ekim 2019’da Avrupa Birliği’nden ayrılıp ayrılmayacağı (Brexit) büyük merakla beklenirken ayrılık ertelemesine karşı çıkan Başbakan Boris Johnson’ı zor ve yoğun bir hafta bekliyor. Gözler, Başbakan Johnson’un AB ile vardığı Brexit Anlaşması’nın İngiliz Parlamentosu’nda kabul edilip edilmeyeceğine çevrildi. İngiltere Parlamentosu Brexit’e 10 gün kala AB ile varılan yeni anlaşmayı tartışacak. İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, İngiliz medyasına yaptığı açıklamada anlaşmanın parlamentoda onay alacağı konusunda kendilerine güvendiklerini söyledi. Ancak parlamento onayı açısından kritik konumdaki Kuzey İrlanda’nın birinci partisi Demokratik Birlik Partisi (DUP), yeni anlaşmayı destekleyemeyeceğini duyurdu.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ülkeyi 31 Ekim’de Avrupa Birliği’nden (AB) çıkarma sözüne rağmen 19 Ekim Cumartesi günü Brüksel’den üç aylık erteleme talebinde bulunmak zorunda kaldı. Johnson, Brexit anlaşmasının parlamentoda kabul edilmemesi durumunda hükümeti 19 Ekim saat 23.00’e kadar AB’den yeni bir erteleme istemeye mecbur bırakan yasa gereği AB’ye mektup yazdı. Brexit’in 31 Ocak 2020’ye ertelenmesini isteyen Johnson, mektuba imza atmadı. Johnson, Brüksel’e gönderdiği diğer imzalu bir mektupta ise yeni bir ertelemenin neden “kötü bir fikir” olduğunu anlattı.
Başbakan Johnson bu hafta ise AB ile vardığı anlaşmayı parlamentodan geçirmeye çalışacak. Ancak bu hiç de kolay görünmüyor. Kimse Brexit’in akıbetinin ne olacağını kestiremiyor. Boris Johnson ne kadar kararlı olsa da muhalefet yeni anlaşmadan memnun değil. Ana muhalefetteki İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn yeni anlaşmaya onay vermeyeceğini açıkladı. Bu arada iki ihtimal var:
- Anlaşmanın parlamentoda kabul edilmesi: Eğer İngiliz Parlamentosu anlaşmayı kabul ederse AB’nin de buna onay vermesi ve 31 Ekim itibariyle İngiltere AB’den ayrılacak.
- Anlaşmanın parlamentodan onay alamaması: Eğer Johnson’ın AB ile yaptığı yeni anlaşma parlamentodan onay alamaz ise işler iyice karışacak. Johnson’ın yasaya uyup uymayacağı bir soru işareti. AB’nin yeni bir uzatma talebine ne cevap vereceği de merak konusu. AB uzatmaya onay vermezse İngiltere anlaşmasız olarak 31 Ekim’de ayrılmış olacak.
Öte yandan anlaşmasız Brexit’in hazırlıklarından sorumlu bakan Michael Gove Sky News’e yaptığı açıklamada, “31 Ekim’e kadar ayrılacağız. Bunu yapma imkanlarımız var ve bunu yapabiliriz” dedi. Gove “Bu mektup, parlamento gönderilmesini istediği için gönderildi...ama parlamento başbakanın fikrini değiştiremez, parlamento hükümetin politikasını veya kararlılığını değiştiremez” ifadesini kullandı.
Bu arada mevcut durumu sayfalarına taşıyan Alman basını bu ayın sonunda İngilizlerin AB’den ayrılığının yıldız falına benzetti.
JOHNSON‘UN MEKTUBU MAHKEMELİK: Bütün tablonun aleyhinde olmasına rağmen İngiltere’nin 31 Ekim’de AB’den ayrılacağını savunan Johnson’un AB’ye imzalı gönderdiği ve Brexit’in ertelenmesinin yanlış olduğu görüşünü savunduğu mektup başına dert olacak gibi görünüyor. İskoçya’nın en kıdemli hakimi olan Lord Carloway de dahil toplam üç hakim Johnson’ın İngiliz Yüksek Mahkemesi’ne verdiği ‘Erteleme kararı alınması durumunda bunu sabotaj etmeyeceğine dair’ sözünü yerine getirmediğine dair iddiayı incelemeye aldı. Mahkeme dün bu konuya ilişkin suçlamaları dinledi. Mahkeme Johnson’ın verdiği sözü tutmayarak mahkemeyi küçümseyici davranışta bulunduğuna karar verirse başbakan görevi sona erdikten sonra para cezası ödeme veya hapse girme riskiyle karşı karşıya kalacak. Johnson ertelemeye ilişkin parlamentodan geçecek bir yasayı sabote etmeyeceğini parlamentoyu askıya alma kararı sonrası toplanan İngiltere Yüksek Mahkemesi’ne avukatları aracılığı ile belirtmişti. Mahkeme şimdi bu ikinci mektubun sabotaj durumunu oluşturup oluşturmadığına bakacak.