Türkiye'de tam anlamıyla Bitcoin çılgınlığı yaşanıyor. Herkes birbirine Bitcoin nasıl alınır? Nasıl üretilir? Bitcoin nedir? gibi sorular soruyor. Son dönemde en çok konuşulan; ama hakkında pek çok kişinin fikir sahibi olmadığı Bitcoin doğru bir yatırım aracı mı? Bitcoin nasıl alınır? Nasıl üretilir? Bitcoin nedir? Bitcoin ne kadar? Bitcoin neden düşüyor? Bitcoin düşecek mi yükselecek mi? Bitcoin hakkında her şey haberimizin detayında yer alıyor...
BiTCOİN NEDİR?
Bitcoin 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan, ancak ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen, herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital para birimidir. Küresel piyasalarda, Dolar ve Euro’ya alternatif olarak lanse edilen Bitcoin’in sembolü ฿, kısaltma ise BTC‘dir.
BİTCOİN NASIL ALINIR?
Parasal işlemlerin banklar üzerinden yapılmasına karşın bitcoin elle tutulur bir para değildir ve internet üzerinden alınır, satılır. İlk zamanlarında internet ve teknoloji meraklılrının ve kabiliyetin konuştuğu bitcoin konusunda, artık birçok kişi hakim olmuş durumda. Yeni geliştirilen güvenlik sistemleriyle bitcoin almak ve satmak eskisinden daha güvenilir hale geldi. Peki, bitcoin almak için ne yapmak gerekiyor.
Bitcoin almak için bu adımları izlemelisiniz;
- İlk önce yapmanız gereken "wallet" adı verilen çevrimiçi cüzdanı edinmek. Banka hesabı olarak düşünülmesi gereken bu cüzdanı almanızın sebebi, bitcoinlerinizi burada biriktirmenizdir.
-Edindiğiniz çevrimiçi wallet (cüzdan) veya web tabanlı wallet güvenlik korumaları sizin tercih edeceğiniz düzeylerde koruma sağlayan herhangi bir program olabilir. Tamamen size kalan bu bölümde güvendiğiniz bir uygulamayı seçmeniz gerekiyor. Ayrıca bazı platformlarda bitcoin yanında, eteryum ve litecoin gibi sanal paraların ticaretini de yapabilirsiniz.
-Wallet hesabının oluşturulmasının ardından, banka hesabınızla wallet arasında bağlantı kurup, daha sonra hesap aktivasyonu için cüzi bir ücret transfer etmeniz gerekmektedir.
-Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de popülerliği artan bitcoin için, hizmet veren platformlar bulunmaktadır. Bitcoin almak için yapmanız gereken, bu sistemlerden birine üye olmak ve daha sonra almak istediğiniz BTC (bitcoin) miktarı kadar TL’yi hesabınıza transfer etmenizdir.
-Yurtiçinde oluşturacağınız hesapla yurtdışından oluşturduğunuz hesap ücreti arasında bir fark vardır. Yurtdışı hesapları daha fazla ücret talep ederken bunun yanında işlem gecikmelerine maruz kalmanız kaçınılmaz olacaktır.
BiTCOİN NASIL İŞLİYOR?
Herhangi bir merkezden üretilmeyen Bitcoinler, Bittorent ağlarına benzer şekilde noktadan-noktaya dağıtık bir ağ özelliği gösterir. Bu ağda gerçekleşen ödemeler diğer noktalara anında ulaşır, böylece hangi adresten hangi adrese ödeme yapıldığı kayıtlara geçer.
Böylece toplanan kayıtlar blok adı verilen yapıların içinde yer alır. Her bir blok üzerinde yüksek işlem gerektiren bir hash algoritması uygulanarak, belli bir sıfır sayısıyla başlayan ifadenin bulunması istenmektedir.
Yaklaşık 10 dakikada bire tekabül eden bu işlemi gerçekleştiren ilk kullanıcıya sıfırdan 50 BTC (şu anda 25 BTC) ödül olarak verilir. Böylece Bitcoin'ler emisyona sürülmüş olur.
BiTCOİN NASIL ÜRETİLİR
Bitcoin üretim aşaması için mining yani madencilik tabiri kullanılıyor. Aslında Bitcoin madenciliğinin nasıl yapıldığından çok; neden çok önemli olduğu kendi başına uzunca bir yazıyı hak ediyor. Çünkü Bitcoin’i bu kadar önemli bir teknoloji ve büyük bir buluş yapan şeyin kilit noktalarından bir tanesi Proof-of-Work olarak bilinen konsept. Bu yazıda ise bu konuya kabaca değinip işin teknik kısmına çok da kafa yormak istemeyen okurlarımızın akıl sağlığını koruyacağım, en azından şimdilik.
Zor bulunmasının ve zorlaşmasının sebebi ise şans eseri değil. Bunun sebebi Bitcoin protokolü tasarlanırken, Satoshi Nakamoto tarafından ayarlanmış bir güvenlik önlemi olması. Bu güvenlik önlemi, (yani bulunmasının zor olması) herkes kafasına göre “Bitcoin basma” işlemini gerçekleştiremesin (ve/veya Blockchain’i manipüle edemesin…) diye var.
Aslında madencilik denilen şeyi, bilgisayarınıza oynattığınız bir şans oyunu ya da yukarıda yazdığım gibi, rakamlardan oluşan bir saman yığınında, yine rakamlardan oluşan bir iğne aratmak gibi düşünün.
Burada her bir yaptığınız arama hamlesini de, işlemci gücünüzle doğru orantılı olduğunu varsayın. Bu durumda bu işe ne kadar çok işlemci gücü yatırırsanız, saman yığınında bir iğne bulma olasılığınız o kadar artacaktır.
Mining için kullanılan bir başka benzetme ise bilgisayarınıza kura çektirmek. Teknik olarak daha doğru olsa da, akla “şanslı olanın kazanacağı” bir sistem getirdiği için ben bunu tercih etmedim. Çok fazla şansa dayalı olmamasının sebebi ise, kura çekilen havuzun çok büyük olması ki, sadece ve sadece kura çekimi işine yüklü miktarda emek (işlemci gücü) yatıranların bu sözde “çekilişi” sürekli kazanacağı gerçeği.
Şu anki durumda (BTC protokolünün günümüz için belirlediği zorluk ve ödül seviyesinde), bu iğneyi bulan (yani “çekilişi kazanan”) madenci 25 BTC ödül kazanıyor. Bu rakam Bitcoin’in ilk zamanlarında 50BTC idi ve git gide azalacak [bir sonraki ödül adımının 2017 yılında başlaması bekleniyor ve o zaman ödül 12,5BTC’ye düşmüş olacak].
Buraya kadar sıkılmadan geldiyseniz, en azından Bitcoin madenciliği/kazıcılığı hakkında bir miktar fikriniz oldu demektir. Ama özet geçmek gerekirse; madencilik zor ve çok miktarda işlemci gücü gerektiriyor, zorluğu giderek artıyor, bu olurken de ödül miktarı azalıyor.
Bitcoin’in kendiliğinden, yani doğasından gelen bir değeri olmadığı gibi insanların kabulüyle değer kazandığını söylemek doğru olur. Onun değerini piyasasındaki arz ve talep koşulları belirliyor. Talep artınca fiyatı artıyor, düşünce değeri azalıyor. Dolaşımda sınırlı miktarda Bitcoin bulunuyor. Yeni Bitcoin yaratmanın önceden belirlenmiş bir prosedürü ve limiti olduğu için arza göre talep hızlı artınca, Bitcoin değer kazanıyor.
Öncelikle Bitcoin kullanabilmeniz için bir cüzdan oluşturmanız gerekmektedir. Bu sanal cüzdanınızı cep telefonunuzda, bilgisayarınızda oluşturabileceğiniz gibi internet üzerinde bulunan web servislerinden de yararlanabilirsiniz. Kişi başına cüzdan sınırı bulunmuyor. Dilediğiniz kadar cüzdan oluşturabilirsiniz. Üstelik oluşturacağınız cüzdan için özel bilgilerinizi vermenize de gerek yoktur. Oluşturacağınız bu sanal cüzdan ile para alabilir, para gönderebilir hatta alış veriş bile yapabilirsiniz.
Bitcoin sisteminde yapılan ödemelerin doğrulanması için açık anahtarlı şifreleme (asimetrik şifreleme), noktadan-noktaya ağ bağlantısı ve proof-of-work gibi teknolojiler kullanılıyor. Bitcoinler ödemeyi yapan adresten alıcı adrese şifrelenmiş olarak imzalanarak gönderilir. Her işlemin ağa duyurulumu yapılır ve blok zincirinde yerini alır. Böylece eklenen bitcoinler birden fazla kere kullanılamaz. Bitcoin bu teknolojileri kullanarak, herkesin kullanabileceği hızlı ve son derece güvenilir bir ödeme ağı sağlamaktadır.
Satın aldığınız ya da çıkarttığınız Bitcoinleri internet üzerinden harcayabilir, alış veriş yapabilirsiniz. Bizim ülkemizde henüz olmasa da dünya üzerinde bitcoini kullanan mağazalar ve restoranlar bulunuyor ve bu yerlere Bitcoin Travel ve Bitcoin Navigator üzerinden ulaşılabilirsiniz. Ayrıca bu yıl içerisinde Paypal, Bitcoin’i ödeme sistemi olarak kabul ettiğini duyurdu. Paypal vasıtasıyla alış verişlerinizde Bitcoin’i kullanma imkanınız bulunuyor.
NE KADAR GÜVENLİ?
Bitcoin belli başlı protokollere tabidir. Bu protokoller çerçevesince yaptığınız her işlem şifrelenir. Aynı zamanda Bitcoin yapı itibariyle sağlam bir işlem kayıt hafızasına sahiptir. Cüzdanınızın şifresini çaldırmanız ya da bilgisayarınızın hacklenmesi gibi kullanıcı hatası ya da dikkatsizliği sonucu oluşan durumlar dışında sistemin güvenlik sorunu bulunmamaktadır. Bu durum cüzdanınızı ya da kredi kartınızı kaybetmekten ya da çaldırmaktan farksızdır. Bitcoin kriptosu gereği aynı paranın iki kez harcanması mümkün değildir. Paranın size ait olduğunu ve daha öncesinde başka birisine gönderilmediği, işlem öncesinde sistem tarafından teyit edilir. Bu nedenle kontrolsüz bir şekilde, hileli yollarla Bitcoin yaratıp satmak mümkün değildir.