Bu sabah dolar/TL 7,94, euro/TL 9,40'ı aşarak rekor tazelerken, ABD'li yatırım bankası JP Morgan'dan TL'yi ilgilendiren çok çarpıcı bir analiz hazırladı. ABD başkanlık seçimi sonuçları ve sonuçların gelişen ülke para birimlerine etkisi konusunda 4 farklı senaryo yayımladı. JP Morgan, 3 Kasım’daki ABD başkanlık seçimlerine ilişkin raporunda Joe Biden’ın başkanlığından en olumsuz etkilenecek para birimlerinin Türk Lirası ve Rus Rublesi olacağını öngördü.
JP MORGAN'DAN 4 FARKLI SENARYO
Birinci senaryoda, Biden’ın başkan seçildiği ve Biden’ın partisi Demokrat Parti’nin Senato’da çoğunluğu aldığı birinci senaryoda en olumlu etkilenecek para birimleri Çin Yuanı, Meksika Pesosu ve Güney Afrika Randı olurken, en olumsuz etkilenecekler Türk Lirası ve Rus Rublesi olarak sıralandı.
Birinci senaryoya göre Biden'ın zaferinden tahvil piyasası da etkilenecek. Türk ve Rus tahvillerinin "kaybedeceği", “kazananların” ise Meksika, El Salvador, Jamaika ve Dominik Cumhuriyeti tahvilleri olacağı belirtildi.
Biden’ın başkan seçileceği ancak Senato’da çoğunluğun Cumhuriyetçiler’de kalacağı ikinci senaryoda kazanan ve kaybeden para birimleri ilk senaryodaki ile aynı kaldı. Bu senaryo da TL en olumsuz etkilenecekler arasında.
"TRUMP KAZANIRSA TL DE KAZANACAK"
Trump’ın başkan seçileceği ve Senato’da çoğunluğun Cumhuriyetçiler’de kalacağı üçüncü senaryoda “kazananlar” Türk Lirası ve Rus Rublesi olacak. Kaybedenler ise Çin Yuanı ve Meksika Pesosu.
Sandıktan belirsizlik çıkması ve sonucun mahkeme tarafından belirleneceği dördüncü senaryoda ise kaybedecek para birimleri Güney Afrika Randı ve Meksika Pesosu olacağı, kazanan ise olmayacağı belirtildi.
Dolar bu sabah neden yine rekor kırdı?
BIDEN'IN KAZANMASI HALİNDE TÜRKİYE İLE YAŞANABİLECEK SORUNLAR
JP Morgan, senaryoların yer aldığı raporda, Biden’ın seçilmesi durumunda ABD ile Türkiye arasında S400 füzeleri, Doğu Akdeniz ve Suriye kaynaklı gerilimlerin artabileceği ve bunun da Türk varlıkları için olumsuz olacağı öngörüsünü paylaştı.
“Türkiye, ABD’nin stratejik NATO müttefiki olsa da iki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olan çözülmemiş birçok sorun bulunuyor” denilen raporda, “Bu sorunların başında, Türkiye’nin S400 füze savunma sisteminin durumu ve ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamında adım atılmasını tetikleme potansiyeli bulunuyor” ifadeleri kullanıldı.
“Türkiye, füzelerin kurulumunu belirsiz bir geleceğe erteledi ve Başkan Donald Trump, CAATSA kapsamında henüz adım atmadı” diyen banka, Biden’ın geçmişte Türkiye ile ilgili yaptığı açıklamalara işaret ederek Biden yönetimindeki ABD’nin Türkiye’ye karşı S400’ler konusunda farklı bir duruş gösterebileceğini belirtti ve yaptırım gelebileceği sinyalini verdi.
İki ülke arasında Suriye başlığında da uyuşmazlık olduğunu, Türkiye’nin itirazlarına rağmen ABD’nin Suriye’de YPG ile işbirliği yaptığını hatırlatan JP Morgan, “Suriye’de Kürtler konusunda gerilimin artması, ABD ile Türkiye arasındaki tansiyonu yükseltebilir ve bu da Biden yönetiminin daha güçlü bir yanıt vermesini tetikleyebilir” ifadelerini kullandı.
Raporda ayrıca, “Doğu Akdeniz’de’de iki ülke arasındaki tansiyonun artması riski bulunuyor” denildi.
DOLAR BU SABAH REKOR ÜSTÜNE REKOR KIRDI
Merkez Bankası’nın faiz artırımı kararı ve bankalardaki döviz alım satım işlemlerindeki vergilerin yüzde 1’den binde 2’ye düşürülmesinin ardından dolar nispeten gerilemiş, 7.66 TL seviyelerini yeniden görmüştü. Ancak dün jeopolitik gelişmeler, AB ile azalan tansiyonun yeniden artması endişesi, Azerbaycan-Ermenistan gerilimi ve S-400 sistemleriyle gelişmelerle tekrar yükselen dolar 7.8967 TL'ye kadar yükselerek tarihi zirveye ulaşmıştı.
Dolar güne yine yüksek değerlerle başladı, 7.88 TL'nin üzerinde açılan dolar, sabah erken saatlerde 7.9432 TL'ye kadar yükselerek rekor kırdı.
Euroda yeni zirve dün 9.2980 TL ile yaşanmıştı. Güne 9.2735 TL ile başlayan euro, yeniden 9.3423 TL ie zirveye ulaştı.
2023 TAHMİNİNE BİRKAÇ KURUŞ KALDI
2020 yılına 5,94 seviyesinden başlayan dolar/TL bugün 7,94’ü aşarak rekor tazelerken, ortaya ilginç bir tablo çıktı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın geçen hafta açıkladığı Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP), 2020-2023 arası dönemin yıllık ortalama dolar/TL kuru tahminlerine de yer verilmişti. YEP’teki yıllık ortalama kur tahminlerinde 2020 için 6,91, 2021 için 7,68, 2022 için 7,88, 2022 için 8,02 rakamlarına yer verilmişti.
2020 için 1 Ocak-7 Ekim dönemi ortalama dolar/TL kuru,6,74 seviyesinde. Ancak 8 Ekim itibarıyla kurun 7,94 seviyesini görmesi ve son günlerde artış eğiliminin güçlenmesi, 2020 tahmininin tutturulmasını zorlaştırıyor.
2021 tahmini olan 7,68 ve 2022 tahmini olan 7,88 ise şimdiden aşıldı, 2023 tahmini olan 8,02 seviyesine ise sadece birkaç kuruş kaldı.
Bu tahminlerin tutması için, kurun geri çekilmesi gerekiyor. Ekonomi yönetimi, salgın sonrası normalleşmeyle birlikte ihracat ve turizm gelirleri artışıyla kurdaki artışın frenlenebileceği görüşünde.