EOL METİN
Uzun bütçe maratonunu geride bırakan Meclis, Cumhurbaşkanlığı sistemini içeren anayasa değişikliği teklifine odaklandı. AK Parti ile MHP’nin üzerinde anlaştığı teklifin Anayasa Komisyonu’nda ele alınmasına önümüzdeki hafta salı günü başlanacak. Komisyondaki görüşmeler için 2 haftalık bir süre öngörülüyor. Komisyonun 21 maddeden oluşan teklif üzerindeki mesaisini tamamlamasıyla ocak ayında Genel Kurul süreci başlayacak. Teklif, Genel Kurul’da iki turda ele alınacak. İlk turda teklifin tümü üzerinde görüşmeler yapılacak. Bu görüşmelerin bitiminde maddelere geçilip geçilmemesi hakkında oylama yapılacak. Oylamada en az 330 milletvekilinin ‘evet’ oyu vermemesi halinde teklif reddedilmiş sayılacak ve ikinci tur görüşmelerine geçilemeyecek. Yeterli oy oranına ulaşılması halinde ise maddelerin her biri teker teker görüşülüp oylanacak ve bu şekilde birinci tur sonuçlanmış olacak.
İkinci turda ise tekrar teker teker maddeler hakkında görüşme açılmayacak, sadece maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri varsa bunlar görüşülecek. İkinci tur oylamada maddelerin ve teklifin tümü üzerinde ayrı ayrı oylama yapılacak. Bu turda 330’un altında kalan madde paketten düşmüş olacak. Teklifin tümünün 330 ve üzeri kabul oyu alması halinde referanduma gidilecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayının ardından 60 günlük halk oylaması takvimi başlamış olacak. AK Parti kurmayları, referandum için Nisan ayını işaret ediyor.
SİSTEME KÖKLÜ DEĞİŞİKLİK
Cumhurbaşkanlığı sisteminin halktan onay almasıyla Başbakanlık makamı kaldırılacak. Cumhurbaşkanı, yürütmenin başı olacak. Cumhurbaşkanı’nın kendi yardımcılarını ve bakanları belirleme, üst düzey bürokratları atama gibi yetkileri olacak. Cumhurbaşkanı’nın partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Cumhurbaşkanı seçilen kişi, yürütmenin alanına giren konularda kararname çıkarabilecek ve OHAL ilan edebilecek. Yeni sistem, seçilme yaşının 18’e indirilmesi ve yedek milletvekilliği gibi düzenmeleri de içeriyor. Cumhurbaşkanlığı sistemi, Kasım 2019’da yapılması plananlanan seçimlerin ardından uygulanmaya başlanacak. Pakette yargı alanına ilişkin de önemli değişiklikler var. Buna göre, disiplin konuları dışındaki tüm askeri mahkemeler kapatılacak. HSYK’nın yapısı değişecek. HSYK üyelerinin yarısını Cumhurbaşkanı, yarısını da Meclis seçecek.