IŞİD'in hava saldırılarını engellemek için ateşe verdiği Musul'un güneyindeki kükürt tesisinden yayılan zehirli gaz, Türkiye sınırına ulaşırken uzmanlardan kritik uyarı geldi: Asit yağmurları Türkiye'de de yağabilir. Cuma günü dışarı çıkmayın!
NASA: GAZ TÜRKİYE'DE
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, terör örgütü IŞİD'in geçen hafta ateşe verdiği Musul'un güneyindeki Mişrak Kükürt tesisinden yayılan zehirli gazların Türkiye'ye geldiğini gösteren harita yayınladı. IŞİD'in Musul operasyonuna katılan koalisyon güçlerinin hava saldırılarını engellemek için, Kayyara'ya 25 kilometre uzaklıktaki tesisi yakmasının ardından açığa çıkan zehirli gaz bulutu nedeniyle en az iki kişi hayatını kaybetmişti.
MARDİN, ŞIRNAK, HAKKARİ'DE ASİT YAĞMURU RİSKİ
NASA'nın sitesinden yayınlanan habere göre Terra ve Agua uyduları, Mişrak'taki yangını 20 Ekim'de belirledi, kükürt tesisinden yayılan beyaz duman bölgeyi kapladı ve birkaç gün içinde zehirli gazlar rüzgarın da yardımıyla atmosfere yayıldı. NASA'nın 24 Ekim'de yayınladığı haritada, tesisin yanmasının ardından açığa çıkan sülfür dioksitin, Tikrit ve başkent Bağdat'ın dışında Türkiye'nin güneydoğusuna da yayıldığı görülüyor.
"BİNALARDA AŞINMAYA NEDEN OLACAK"
Olayla ilgili görüşüne başvurduğumuz İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Mikdat Kadıoğlu, bu tür kimyasalların toz ve gaz şeklinde havaya karıştığını, yağmurla karşılaştığında oksijen ve hidrojenle birleşerek sülfürik asit, halk arasındaki adıyla 'kezzap' olarak yere indiğini söyledi. Prof. Kadıoğlu sözlerine şöyle devam etti: "Cuma günü rüzgar güneyden kuzeye yani Türkiye'ye doğru esecek. Mardin, Şırnak ve Hakkâri civarında hafif yağış görülecek. Havadaki sülfür dioksitin, diğer adıyla asit yağmurunun cuma günü bu üç ilde yere inme ihtimali var. Ağaçlarda, bitkilerde sararmaya neden olacak, açık su alanlarını ve gölleri asitlendirecek. Balıkları, sudaki canlıları etkileyecek, binaların yüzeyinde aşınmalara neden olacak."
"BU DURUM İLK DEĞİL"
Bu durumun Türkiye'de ilk kez görülmediğine işaret eden Kadıoğlu şöyle devam etti: "Sürekli Avrupa sanayisinin sülfürik asidine maruz kalıyoruz. Katı yakıtların hepsinde kükürt var. Kışın kömür yakıldığında kükürt kokusunu alıyoruz. Termik santraller de asit yağmuruna neden oluyor. Esas problem, Musul civarında yaşayanlar için. Tuvalet, banyo gibi küçük bölümleri sığınağa dönüştürüp kapı ve camları koli bandıyla bantlamalı, dışardan gelen havayı solumamaları gerekiyor."
CUMA GÜNÜ BUNLARA DİKKAT EDİN
Prof. Mikdat Kadıoğlu, cuma günü için bölgedeki vatandaşların dikkatli olması konusunda uyardı ve şunları söyledi:
Yağmur altında kalmayın, dışarı çıkmayın.
Yağmur suyunu kullanmayın. Özellikle ilk yarım saatte yağan bölümünü kullanmayın.
Yağmur suyunu içmeyin, hayvanlara içirmeyin.
Açık havada çalışmayın, spor yapmayın.
ASİT YAĞMURU NEDİR, NASIL OLUŞUR?
Asit yağmuru, fosil yakıtların yakılması nedeniyle meydana gelir. Asit yağmurunu oluşturan fosil yakıtlar hakkında detaylı bilgi öğrenmek için tıklayınız. Hava kirliliğinden oluşur. Bu durum kar, sis, yağmur gibi farklı şekillerde meydana gelebilir. Genel olarak yağmur şeklinde meydana gelir. Normalde yağmurların pH değeri 5.3-6.0 arası olarak bilinmektedir. Ancak yağmurların pH değeri daha az olursa asit yağmuru olduğunu anlayabiliriz.
Asit yağmuru oluşumunda hava kirliliğine neden olan ana iki kimyasal vardır. Bunlar kükürt dioksit (SO2) ve azot (NOx)’tur. Çevreye etkileri olumsuz olan asit yağmurları, yakılan fosillerden kükürt ve azot meydana gelmesiyle oluşur. Kükürt ve azot, su, oksijen ve oksidanlar ile reaksiyona girerek bulutlar oluşturur. Bu karışım, sülfürik asit ve nitrik asit bir çözelti oluşturur. Güneş ışığı bu tepkimelerin oranını arttırır ve yağış olarak yeryüzüne düşer.
ASİT YAĞMURLARININ ZARARLARI
Asit yağmurları ağaçların ve bitkilerin büyümesini yavaşlatır, ağaçların ve bitkilerin görünümünü ve sağlığını bozar. Asit yağmuru özellikle yaprakları sarartır.
Asit yağmuruna maruz kalan taş ve metaller bozulmaya başlar ve boyası gider. Aynı zamanda bina ve anıtlar içinde aynı durum söz konusudur. Dolayısıyla tarihi eserlere de zarar vermektedir.
Asit yağmuru içeren göllerde veya herhangi su da yüzmek çok tehlikelidir. Tahrişe ve akciğerlerin hasarlanmasına neden olabilir.
Asit yağmurları göl, akarsu ve denizlere düşerek sudaki asit dengesinin bozulmasına yol açar. Bu nedenle balıkları etkiler. İnsanların bu balıkları tüketmesiyle sağlık problemleri oluşabilir.
Havadaki sülfat solunum ile alındığında kansere yol açabilir. Bundan dolayı bu durumlarda yürüyüşe çıkmamaya özen gösterilmelidir.