MİKDAT KARAALİOĞLU / ALMANYA
Dijital çağın en önemli ham maddesi veriler. Bu veriler kullanıcıların çoğu kez farkında olmadan internette bıraktığı izlerden toplanıyor. Alman internet aktivisti Katharina Nocun kişisel verilerin ne denli suistimal edilebileceği ve hangi boyutlarda toplandığını ispatlamak için ilginç bir aksiyon gerçekleştirdi. Nocun, Amazon’dan kendisi hakkındaki verileri talep etti. Her AB vatandaşının internet şirktelerinden kendileri hakkındaki verileri talep etme hakkı bulunuyor.
AYLARCA UĞRAŞTI
Nocun, Amazon’un kendisi hakkında topladığı tüm verilerin tamamına ancak uzun uğraşılar sonucunda ulaşabildi. Uzun yazışmaların ardından kendisine verilerin sadece bir kısmının olduğu bir CD gönderildi. Ancak Nocun verilerin tümünü almak için ısrarlarını sürdürdü. Bu ısrarlar sonucunda kendisine Ağustos 2016 ve Ekim 2017 tarihleri arasında 14 ay boyunca Amazon üzerinde yaptığı tüm tıklamaları içeren bir liste verildi. Clickstream isimli bu liste, Exel tabelasında kaydedilen 15.265 sıra ve 50 sütundan oluşuyordu.
Katharina Nocun Twitter’de yaptığı paylaşımda “Amazon Clikcstream bilgilerini çıktı alsaydım böyle gözükürdü. Kağıt yığını benim 170 cm boyumdan daha yüksek olacaktı" dedi.
Nocun elde ettiği bilgileri bir veri analiz uzmanı ile birlikte Leipzig’deki Chaos Communication Congress isimi etkinlikte kamuoyuna duyurdu. Clikstream’de Nocun’un yaptığı her tık kaydedilmiş. Hangi kitap yorumuna ne kadar süre ile bakıldığından, hangi ürünün resminin büyütüldüğüne ve tüm arama sonuçlarına kadar atılan her adım kayıtlara geçmiş. Her tık için Exel tabelasında ayrıca 50 ilave enformasyon bulunuyor. Böylece Amazon aramanın hangi cihazla, hangi ülkeden yapıldığını, hangi browserın kullanıldığını, sayfa ziyaretlerinin hangi saatlerde yapıldığı gibi bilgileri da kayıt altına alıyor.
NEREYE GİTTİ NE YAPTI...
Verilerden Nocun’un 14 boyunca zamanını büyük bir bölümünü Berlin ve Kuzey Almanya arasında geçirdiği ortaya çıkıyor. Ayrıca Polonya ve Bahamalara da gittiği de kolayca ortaya çıkıyor. Amazon’un verdiği bilgilerin analizini yapan uzman, bu bilgilerle kullanıcının ne zaman nerde olduğunun, nerde tatil yaptığının, ne zaman nereye gittiğinin, ebeveynlerini ne zaman ziyaret ettiğinin de tespit edilebileceğini söylüyor. Nocun’un ayrıca Amazon’a girmeden önce hangi sayfayı ziyaret ettiği ve Amazon sonrasında hangi sayfaya gittiği de kayıtlara geçen bilgiler arasında bulunuyor. Amazon’un bu veriler tam olarak nasıl kullandığı bilinmiyor ancak uzmanlar bu bilgiler ışığında kullancılar hakkında yanlış şahsi bir dijital profilin oluşturulma tehlikesi olduğunu dile getiriyor.
Katharina Nocun kullanıcıları büyük internet şirketlerinden kendileri hakkında topladıkları bilgileri talep etmeye çağırıyor. Nocun kullanıcıların kendileri hakkındaki bilgiler konusunda ısrarcı olmaları halinde internet şirketlerinin bu bilgileri sunan transparent platformlar oluşturmak zorunda olacağı görüşünde.