KARAR / FRANKFURT
İnternet devlerinin dijital rekabette, ellerindeki devasa verilerle elde ettiği avantajın rakipler tarafından kapatılması hemen hemen imkansız. Siyaset ve bilim bu haksız rekabetin son bulması için internet devlerinin ellerindeki verileri belirli koşullar altında herkese açmasını talep ediyor. Alman Sosyal Demokrat Parti Genel Başkanı Andrea Nahles Facebook ve Amazon gibi şirketlerden ellerindeki verileri rakipleri ile paylaşmasını talep etti.
Bu talep daha önce bilim çevrelerinde de dile getirildi. Oxford’da internet yönetimi ve düzenlemeler konusunda profesör olarak çalışan Wiktor Mayer Schöneberg dijital piyasadaki yeniliklerin, ellerinde devasa veriler bulunan internet devlerinin elinde olduğunu, rekabetin canlanabilmesi için bu verilerin rakiplerle paylaşılması gerektiğin söylüyor. Schönberg bunun piyasanın devlerinin öz kaynaklarına el konulması anlamına gelmediği ve bir takım düzenlemelerle paylaşımın mümkün olabileceğini söylüyor.
Almanya’da büyük sigorta şirketlerinin ortak bir veri havuzu olduğunu, bu havuzdan küçük şirketlerin de istifade ettiğini belirten Schöneberg, küçük sigorta işletmelerinin istatistik riziko hesaplamaları yapmaları için ellerinde yeteri kadar veri bulunmadığını ve bunu havuzdan temin ettiklerini söyledi. Schöneberg’in verdiği diğer bir örnek ise Google tarafından satın alınan ITA isimli uçuşlar için yazılım arama moturu. ABD Adalet Bakanlığı Google’a bu arama motorundan beş yıl boyunca rakiplerinin de istifade etmesi şartını getirdi. Sınırlı olarak istifade etmek isteyenlere ücretsiz verilen bu hizmet, sınırsız istifade etmek isteyenler için ücretli.
Paylaşım durumunda Google gibi bir dev Facebook’un verilerinden de istifade edecek. Schöneberg bunun daha büyük bir tehlike olup olmayacağı şeklinde bir soruya ise şu şekilde cevap veriyor: “Düşünün ki sizin 100 milyar veriniz var ve bir milyar veri daha elde ediyorsunuz. Sizin bu bir milyar veriden elde edeceğiniz fayda elinizdeki rakama göre çok düşük. Ancak bir milyar veriniz varken büyüklerden elde edeceğiniz 15 milyar veri size büyük bir sıçrama imkanı sunabilir.’’
Amazon’un elindeki verilerle satış tavsiyeleri geliştirebildiğini söyleyen Schöneberg bu imkanla dünyada hiç bir satıcının baş edemeyeceğini belirterek, bu verilere diğer rakiplerin de ulaşması durumunda piyasada alternatiflerin çoğalacağına dikkat çekiyor. Bu reel yaşama da uygun bir durum. Bir pazarda alışverişe gittiğimizde sadece bir tavsiye ile alışveriş yapmıyoruz. Söz konusu verilerin çoğunun şahsi bağlantısı olmayan genel davranış verileri olduğunu belirten Schöneberg, paylaşımın verilerin korunması noktasında sorun oluşturmayacağına dikkat çekiyor. Örneğin kendi başına giden araçlara için gerekli olan veriler şahsi veriler değil. Amazon gibi platformlar da şahsi tercihlerden daha ziyade genel eğilimlerle satış tavsiyesi yapıyor. Schöneberg hem internet devlerinin hem de devletin bir kaç düzenlemeyle şahsi bilgilerin suistimal edilmesinin önüne geçebileceğini söylüyor.