ABD Dışişleri Rex Tillerson, göreve başladıktan sonra Brüksel'de NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarıyla ilk kez araya geldi. Ağırlıklı olarak savunma harcamalarının artırılması, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki bağ, terörle mücadele ve Rusya konularının görüşüldüğü toplantıda, Tillerson ittifak üyelerini eleştirdi.
Ülkesinin diğerleriyle karşılaştırıldığında savunmaya "orantısız bir pay" harcadığını kaydeden Tillerson, ABD Başkanı Donald Trump'ın da katılacağı 25 Mayıs'taki NATO Zirvesine kadar bu konuda bir eylem beklediğini söyledi.
Tillerson, "Mayıs ayındaki zirvede amacımız, ya yıl sonuna kadar tüm müttefiklerin taahhütleri yerine getirmeleri ya da yıl bazlı somut ilerleme adımlarıyla bu taahhütlerin nasıl yerine getirileceğini açıkça ifade eden planlar edinmeleri olmalı." dedi. ABD'li Bakan, NATO'nun Avrupalı müttefikleri ve Kanada'nın taahhütlere uymaması durumunda ne olacağına dair bir değerlendirmede ise bulunmadı.
MÜTTEFİKLERE GÜVENCE
Trump'ın paylarına düşen harcamayı yapmayan müttefikleri savunmayabilecekleri yönündeki sözlerinin yol açtığı endişeye atıfta bulunan Tillerson, "Birimize karşı olan bir tehdidin, hepimize karşı bir tehdit olduğunu düşüyoruz ve bu doğrultuda karşılık vereceğiz. Müttefiklerimizi savunmak için yaptığımız anlaşmalara uymayı sürdüreceğiz" diye konuştu.
Tillerson, NATO'yu DEAŞ veya benzeri aşırılık yanlılarına karşı savaşmak için daha fazla çaba harcamaya çağırken, özellikle çevrimiçi mesajlaşma programları ve propagandayla mücadelenin önemine dikkat çekti.
SADECE SAVAŞTAN İBARET DEĞİL
Geçen yıl bütçesinin yüzde 1,19'unu savunmaya harcayan Almanya'nın Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ise ülkesinin 35 milyar avroluk harcamasını 70 milyar avroya çıkarmasının "gerçekçi olmayacağını", Berlin'in şu anda Moskova'dan daha fazla savunmaya bütçe tahsis ettiğini söyledi.
"Almanya'da bunun başarılabilir veya arzulanan bir şey olduğuna inanan bir siyasetçiyi tanımıyorum." diyen Gabriel, güvenliğin sadece savaştan ibaret olmadığını, kriz önlemenin de bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Gabriel, Almanya'nın askeri müdahaleler başarısız olduğu için gelen mültecilere çok fazla para harcadığını savundu.
ARTIRMA SÖZÜ
NATO liderleri, 2014 yılında savunma harcamalarındaki kesintileri durdurma ve 10 yıl içinde gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2'si kadar savunmaya harcama yapmaya karar vermişti. ABD, yüzde 3,61 ile en çok savunma harcaması yapan NATO ülkesi olarak öne çıkarken, Washington'ın dışında sadece İngiltere, Estonya, Yunanistan ve Polonya bu hedefi yakalamış durumda.
Trump, seçim kampanyasında, "adil yük paylaşımda bulunmayan müttefikleri savunmaya gelmeyebileceğini" söylemiş, bu sözler, daha agresif bir Rusya'yla karşı karşıya olan Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya'yı endişelendirmişti.
BRÜKSEL/AA