ABD'nin İsrail'in Filistin topraklarını işgalini meşrulaştıracak planı ve İran'la yükselen gerilim Ortadoğu'yu bir kez daha kaosa sürükleyecek. Ramazan Bayramı'nın ardından Trump'ın 'yüzyılın anlaşması' dediği Filistin devletini ortadan kaldıracak anlaşmanın açıklanmasına kısı bir süre kala İran gerilimini bahane eden ABD, Ortadoğu'ya askeri yığınak için düğmeye bastı. B-52 bombardıman uçakları ile Petriot füzelerinin bölgeye gönderilmesi için alınan kararın ardından "120 bin asker" iddiası geldi.
New York Times gazetesinin haberine göre, Pentagon İran'a karşı uygulanacak harekat planının detaylarını Beyaz Saray'a sundu.
Bu harekat planına göre ABD Ortadoğu'ya 120 bin asker gönderecek. Bu rakam ABD'nin 2003 yılında Irak'ı işgal ettiği zaman bölgede sahip olduğu asker sayısına yakın.
SAVUNMA BAKANI ADAYINDAN ASKERİ PLAN
Perşembe günkü toplantıya katılanlar arasında Savunma Sekreteri Vekili Patrick Shanahan, Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford, CIA Başkanı Gina Haspel ve ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats yer aldı.
Revizyonların Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton tarafından verildiği, çok fazla asker gerektiren İran'da bir toprak işgali çağrısında bulunmadıkları belirtildi. Bu gelişmenin eski Başkan George W. Bush tarafından on yıldan fazla bir süre görmezden gelinen Tahran'la yüzleşme konusunun yönetimin en göze çarpan 'İran şahinlerinden' Bolton etkisini yansıttığı belirtiliyor.
ASKER SAYISI ÇOK BULUNDU
Birleşik Devletler'i Afganistan ve Suriye'den ayırmaya çalışan Trump'ın Orta Doğu'ya bu kadar çok ABD kuvvetini gönderip göndermeyeceği kesin değil. Trump'ın asker sayısı ya da planla ilgili diğer detaylar hakkında bilgi verip vermediği de belli değil.
İran'ın nükleer politikası ve Orta Doğu'daki niyetleri konusunda gerginliklerin arttığı bir dönemde İran’a nasıl cevap verileceği konusunda yönetimde keskin ayrılıklar olduğu belirtildi. Bazı üst düzey yetkililerin, çok erken bir aşamada bile olsa, planların İran'dan gelen tehdidin ne kadar tehlikeli olduğunu gösterdiğini söylediği, mevcut gerilimlere diplomatik bir çözüm bulmak isteyen diğer yetkililerin ise, İran'ı yeni saldırılara karşı uyarmanın korkutucu bir taktik olduğunu söylediği ifade edildi.
IRAK İŞGALİYLE EŞ DEĞER
Pazartesi günü Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile bir araya gelen Avrupalı müttefiklerin, Washington ile Tahran arasındaki gerginliğin kazara daha fazla artabileceğinden endişe ettiklerini söyledikleri ortaya çıktı.
Yarım düzineden fazla Amerikan ulusal güvenlik görevlisi isimleri saklı kalması koşuluyla güncellenen planın detaylarıyla ilgili New York Times gazetesine konuştu.
Asker sayısının fazlalığı, şoke etti. 120 bin asker, 2003 yılında Irak'ı işgal eden Amerikan kuvveti sayısına yakın bulundu.
Böylesine sağlam bir hava, kara ve deniz kuvvetinin konuşlandırılması, Tahran'a saldırmak için daha fazla hedef ve potansiyel olarak daha fazla neden ortaya koyarak, ABD’yi çatışmaya sokma riskini de beraberinde getirecektir. Eski Başkan Barack Obama'nın 2011'de Irak'tan ABD askerini çekmesiyle başlayan Orta Doğu'daki yıllarca süren geriye çekilme sürecini de tersine çevirecek.
Ancak Amerikan ulusal güvenlik yetkililerinden iki kişi, Trump'ın Aralık ayında Suriye’deki ABD askerlerini çekmesinin, bölgedeki azalan deniz varlığının, Tahran'daki bazı liderleri cesaretlendirdiğini söyledi.
BAE Dışişleri Bakanlığından dün yapılan yazılı açıklamada, farklı ülkelerden 4 sivil ticari kargo gemisinin Fuceyra Limanı yakınlarında sabotaja uğradığı duyurulmuştu. ABD İran'ın, İran ise ABD'nin sabotajdan sorumlu olduğunu düşünüyor.
UÇAK GEMİSİ VE B-52'LERLE GÖZDAĞI
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Bolton, pazar günü yaptığı açıklama ile USS Abraham Lincoln Uçak Gemisi Görev grubunun bir bombardıman görev gücü ile birlikte Körfez'e yönlendirildiğini bildirmişti. Bolton, bu sevkiyatı İran yönetimine "net ve kesin bir mesaj" olarak nitelemişti.
Washington'un İran'ın tehditlerine karşı Ortadoğu'ya gönderdiği B-52 Stratofortress bombardıman uçakları da ABD'nin Katar'daki hava üssüne ulaşmıştı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, çarşamba günü yaptığı açıklamada, nükleer anlaşmanın taraflarına petrol ve bankacılıkla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeleri için 60 gün süre tanımıştı.
Ruhani, aksi halde uranyum zenginleştirme seviyesini artırmak dahil nükleer faaliyetlerini yeniden başlatacağını duyurmuştu.
AVRUPA İRAN'A KARŞI
İran'la 2015'te imzalanan nükleer anlaşmanın tarafları Fransa, Almanya, İngiltere ve AB, İran'ın kararına karşı yaptıkları ortak açıklamada, her türlü "ültimatomu" reddettiklerini belirterek Tahran'a sorumluluklarını yerine getirme çağrısı yapmıştı.
Anlaşmanın diğer tarafları Rusya ve Çin ise İran'ın anlaşmanın maddelerini 2015'ten beri uyguladığını vurgulayarak, atılan adımdan ABD'yi sorumlu tutmuştu.
Trump yönetimi, 8 Mayıs 2018'de, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamıştı.
Sonrasında Tahran yönetiminin petrol ihracatını hedef alan yaptırımları uygulamaya koyan ABD, nisan ayında İran Devrim Muhafızları Ordusunu "yabancı terör örgütleri" listesine almıştı.
İran, çarşamba günü ABD'nin yaptırımlarına karşılık nükleer anlaşmadaki taahhütlerini kısmen durdurmuştu.