İnsanlar çok enteresan. Herkesi birbirinin aynı yapmak istiyorlar. Hele de dini konularda.
Filanca, şöyle inanıyor, sapık. Filanca şuna inanmıyor sapık.
Sapığa sapık demeyen de sapık!
Bana göre, bahsi geçenler sapık falan değil. Bir ihtimal, ötekine berikine ‘sapık’ diyenler sapık.
Ötekine berikine sapık demeyi adet edinenlerin sapkınlığı, dini bir sapkınlık sayılmaz. İnşallah ahirette başlarına kötü bir iş gelmez. Bunlar, karakter olarak sapıklar.
Ben düzgün itikat ediyorum. Başkaları da benim gibi iman etsin. Şükürler olsun Allahım, beni nasıl da doğru yola ilettin!
Bana çok tuhaf geliyor.
Müslümanlar arasında böyle bir sıkıntı var.
Hristiyanlar sütten çıkmış ak kaşık mı? Yoo...
Şimdi, az önce kitap okurken gördüm. Görünce okumayı bırakıp başladım yazmağa.
Pierre Du Bois. Bir Fransız entelektüel. 1321’de ölmüş.
Müslümanlar’ı veya Türkler’i tarih sahnesinden aşağı itmek için proje üretenlerden biri. Bu iş için kitap yazmış.
Gözüme takıldı. Ortodoksların Katolikliğe dönmelerini öneriyor. Bunun da kadınlar aracılığıyla gerçekleştirilebileceğini ümit ediyor.
Bırak kardeşim, Ortodokslar Ortodoks kalsın!
Yok... İlla hepsi birbirinin aynı olacak.
Bunu yazmayacaktım. Yazmaya niyetlendiğim konuya malzeme ararken elime geçen kitapta gözüme çarpınca bir iki kelam etmeden geçemedim.
‘Elime geçen kitap’ 1914’te yazılmış. Tam Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmasıyla sonuçlanan 1. Dünya Savaşı’nın başladığı sıralarda.
Kitabın adı “Türk İmparatorluğunun Paylaşılması Hakkında Yüz Proje.” Yazarı, İstanbul’da da vazife yapmış bir Romen diplomat. Trandahr G. Djuvara. (İş Bankası Yayınları.)
Papazlar, Papalar, Krallar, Prensler, entelektüeller, işi gücü bırakmışlar, bizim parçalanmamız için projeler hazırlamışlar.
Ne zamandan beri?
Daha eskileri vardır elbet. Ama bu kitapta yer alan ilk proje Sicilya Kralı 2. Charles’ın yaptığı 1270 tarihli proje. Ardından 1274 tarihli, Padovalı Keşiş Fidence’ın projesi.
Öyle devam ediyor projeler.
İstanbul’u ve Kudüs’ü ele geçirmek için hazırlanacak Haçlı orduları kimlerden müteşekkil olacak, yol üstünde kimlerle ittifak edecek, lojistiği nasıl sağlanacak, hangi güzergahları takip edecek... Bütün bunları enine boyuna yazmışlar...
Bazıları Balkanlar’dan İstanbul’a, oradan da Kudüs’e ulaşmayı düşünmüş.
Kimi, Mağrip’ten başlayarak Mısır üzerinden Filistin’e, eş zamanlı olarak, denizden Doğu Akdeniz kıyılarına ve Tabii ki İstanbul’a varmayı hedeflemiş.
Dominikli keşiş Guillame d’adam ‘Müslümanları Ortadan Kaldırma Usulü’ kitabında (1314) Basra körfezine donanma göndermeyi bile teklif etmiş.
Hristiyan filozof Raymond Lulle evvela Endülüs’ün kuşatılmasını öneriyor. O zamanlar Endülüs Müslümanların yönetiminde, yani projeler biraz uzun!
İşe yaramış mı bu projeler?
Hayır.
İlk projenin yazıldığı tarihler Selçuklular’ın zayıfladığı zamanlara denk geliyor. Sonra Osmanlı ortaya çıkmış.
Projeler yazılıp çizilirken, Osmanlı büyüdükçe büyümüş, güçlendikçe güçlenmiş.
Bizim yaşadığımız şu tarihlerde ‘proje’siz, ‘senaryo’suz, ‘teori’siz cümle kurulamıyor.
Hatta, projeler konusunda lakayt olmak itikaden büyük bir sorun kabul ediliyor.
Tam proje devrindeyiz.
Eski projelerin varlığı, yeni projelerin varlığına delildir.
En yapılmayacak zamanda bile proje yapmışlar. Şimdi haydi haydi yaparlar. Yani vardır projeler.
Fakat şu da bir gerçek.
Yapmışlar ama, yaptıkları projeler, yaklaşık 400-500 sene netice vermemiş.
Demek ki, bir takım ‘senaryo’lar varsa, bu senaryoların tahakkuk etmesi ‘mukadder’ değildir.
Senaryolara ‘kader’ gözüyle bakmak zorunda değiliz.
Sen işini düzgün tutarsın, sağlam tutarsın, doğru yaparsın, senaryolar akim kalır.
İleriki nesiller, senaryoları okurlar, hoşça vakit geçirirler.
İşimizi düzgün tutmazsak, o senaryoların başarısına yardım etmiş oluruz.
Kitabın ileriki sayfalarında gördüğüm projelere de değinmek istiyorum.
Son devirde diplomasi lügatine kattığımız tabirle: Next time inşallah.
