Bayram günleri Ankara’daki en heyecanlı haber, ellerinde çiçekler ve çikolatalarla partilerin birbirilerini ziyaretleridir.

Bu ziyaretlerde yaşanacak diyaloglar, ufak gerilimler, dokundurmalar, siyasi espriler bayram günleri siyasi haber sıkıntısı yaşayan gazetelerin ve televizyonların imdadına yetişir.

Kötü espriler bile geniş geniş sayfalarda yer bulur.

Aslında zorunluluktan gazete sayfalarına giren bu geleneksel partiler arası bayramlaşma haberleri meraklısına siyaset hakkında çok şey söyler.

Bu geleneğin ilk ne zaman başladığı tam bilinmiyor.

Eski gazetelere bakılırsa 1966 yılında 38 yaşındaki genç Meclis Başkanı Ferruh Bozbeyli’nin bayramda parti liderlerini ziyaretiyle başlamış olabilir.

70’lerde partiler arası bayramlaşma ziyaretleri artık rutinleşmiştir.

1979 yılında ideolojik kavgalarda her gün sokaklarda onlarca kişinin öldürüldüğü günlerde bile kıran kırana bir mücadele içindeki CHP, MHP, MSP, AP bayramlarda birbirlerini ziyaret etmekten vazgeçmezler.

Bayram ziyaretleri 80’ler, 90’lar boyunca da sürdü.

Siyaset arenasında birbirini boğazlayan ANAP ve DYP’li politikacılar bayram günleri çikolatalarını çiçeklerini alıp birbirilerini ziyaret ediyordu.

90’lardaki partiler arası bayram ziyaretlerinde ilk defa bir partinin kapısı çalınmamaya başlanmıştı; dönemin HDP’si olan DEP’in.

Yine de bayram ziyaretleri siyasetteki pek çok gerilimin bitmesine neden oluyordu.

1991 yılındaki ilk bayram ziyaretiyle SHP ile Ecevit’in DSP’si arasındaki gerilim yumuşamıştı.

1995’de Refah Partili İstanbul Belediyesi’nin ellerini kollarını bağlamaya çalışan Başbakan Çiller ile Belediye Başkanı Erdoğan arasındaki gerilim de Ramazan Bayramı’nda Erdoğan’ın çikolatasını alıp Çiller’i ziyaret etmesiyle tatlıya bağlanmıştı.

1995’de, 1996’da, 1997’de laiklik-irtica krizleri tırmanmışken bile bayramlarda Refah Partisi diğer partiler tarafından ziyaret edildi, Refah Partililer de diğer partileri ziyaret edip bayramlaştılar.

2000 yılında partiler arası bayramlaşmalarda bir tabu daha yıkıldı. Bayramda CHP ve Fazilet Partisi, o güne kadar bayramlarda diğer partilerin kapısını çalmadığı HADEP’le karşılıklı olarak bayramlaştılar.

2001 yılında kurulan AK Parti ise yıllarca bayramlaşma randevu listesi en uzun olan parti oldu.

2001 yılında HADEP’i ziyaret eden yeni kurulmuş AK Parti heyetini, Ahmet Türk ve Öcalan’ın avukatlığını yapan Mahmut Şakar ağırlaşmıştı.

O yıl AK Parti ile sadece Saadet bayramlaşmadı.

2003 yılındaki bayramlaşmada da AK Parti, bütün partilere randevu vermiş ve onları ziyaret etmişti.

Pek çok partinin randevu vermediği DEHAP ve artık medeni bir ilişki kurulan Saadet Partisi de listedeydi.

2004, 2005 yılında bayram ziyaretlerinde de kapısı herkese açık ve herkesi ziyaret eden bayram havasına en uygun parti yine AK Parti oldu.

DEHAP, hatta siyasi alanda kıran kırana mücadele edilen Cem Uzan’ın Genç Partisi bile ziyaret listesindeydi.

2006 yılında artan terör saldırıları nedeniyle CHP ve MHP ile birlikte AK Parti de DTP’yi bayramlarda ziyaret etmedi.

2007 yılında yine terörün arttığı günlerde girilen bayramlarda CHP ve MHP’nin DTP boykotuna son anda AK Parti de katıldı.

2008 yılında ise bu kez AK Parti DTP’den bayramlaşmak için randevu istedi ama bu kez de DTP randevu vermedi.

2009 yılında demokratik açılım sürecinde ilişkiler tekrar normale döndü. AK Parti, CHP ve MHP’nin randevu vermediği DTP’yle bayramlaştı.

2010 yılındaki bayramlaşmaların sürprizi Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlığa seçildiği CHP’nin ilk kez BDP’yi ziyaret etmesi oldu.

Ama aralarında BDP’nin de olduğu en çok partinin ziyaret ettiği ve en çok partiyi ziyaret eden yine AK Parti olmuştu.

2011 yılında artan terör olayları yüzünden CHP, MHP ve AK Parti, BDP’yi iki bayramda da ziyaret etmediler. İlk kez MHP, kendisinden kopan BBP’yle bayramlaşmama kararı aldı.

2013-2014-2015 çözüm süreci yıllarındaki bayramlarda AK Partili heyetler bütün partilerle birlikte HDP’yi de ziyaret etti ve onlar tarafından ziyaret edildi.

2016-2017-2018-2019 yıllarında AK Parti, HDP ile bayramlaşmadı.

AK Parti 2019 yılına kadar Vatan Partisi ile de bayramlaşmadı.

AK Parti’nin bayramlaşmama listesi kabarırken, artık bayramların en çok ziyaret edilen ve bayram ziyareti yapan iki partisi vardı; CHP ve Saadet.

2020 yılında online yapılan bayramlaşmada AK Parti; CHP, MHP, HÜDAPAR, Saadet Partisi, BBP, DSP, Demokrat Parti, İYİ Parti, Vatan Partisi, Anavatan Partisi ve Yeniden Refah Partisi ile bayramlaştı.

AK Parti’nin listesinde HDP ve AK Parti’den kopan isimlerin kurduğu Gelecek ve DEVA partileri yoktu.

Bayramlaşma trafiği en yoğun parti ise CHP oldu. CHP; AK Parti, DSP, Vatan Partisi, HDP, İYİ Parti, DP, BBP, Deva Partisi, Saadet Partisi, ANAP, MHP, Gelecek Partisi ile bayramlaştı.

2021, 2022 ve 2023’de liste değişmedi.

Ve bu yıl.

CHP yine bayramdaki en yoğun ziyaret listesi olan parti olacak: AK Pati, DSP, Vatan Partisi, DEM Parti, İYİ Parti, BBP, DP, MHP, SP, ANAP, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Yeniden Rafah Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi ve Zafer Partisi’ne bayram ziyaretine gidecekler.

AK Parti’nin ziyaret listesi ise bu yıl biraz daha kısalmış durumda; CHP, HÜDAPAR, BBP ve İYİ Parti, MHP, Yeniden Refah Partisi ve DSP’yi ziyaret edecekler.

MHP’nin ziyaret listesinde sadece dört parti kaldı: AK Parti, CHP, YRP, DSP.

DEM Parti’nin listesi de onlardan kaynaklanmayan bir kısalıkta: Gelecek Partisi, CHP, Saadet Partisi, DEVA Partisi.

Yani çok uzun yıllar boyunca AK Parti’nin durduğu her partiyle diyalog halindeki merkezi pozisyonda bugün CHP var.

AK Parti merkezden kendi sağına doğru kayarken, CHP ise merkeze doğru yaklaştı.

Bugün iktidar ortağı AK Parti ve MHP, HDP dışında kendi içlerinden kopmuş partilerle de bayramlarda bile bir araya gelemeyecek bir sekterliğe kendilerini hapsetmiş durumdalar.

CHP ise uzun süredir yaşadığı değişimle bütün partilerle diyalog kurabilen esnek bir partiye dönüşmüş, siyasetin merkezine doğru gelmiş görünüyor.

Kapsayıcılık siyasette hala en kritik kavramlardan biri olmaya devam ediyor.

Bayramlaşma listesi uzadıkça partilerin oyları arttı, kısaldıkça azaldı.

Yani bayramda partiler arası ziyaretler deyip geçmemek gerek.