Kur’an-ı Kerim’in Abhazca meali
Abhazya Cumhuriyeti’nin nüfusu 250 bin civarında. Abhazlar nüfusun yarıdan biraz fazlasını teşkil ediyor. Diğer önde gelen etnik gruplar: Gürcüler, Ermeniler, Ruslar.
Ülke nüfusunun yüzde 70 kadarı Hıristiyan. Abhazlar arasında da Hıristiyanlar çoğunlukta; Müslümanların oranı bir rivayete göre yüzde 20, başka rivayetlere göre yüzde 30-35.
Sovyetler Birliği dönemindeki malum uygulamalar Abhazya’da Müslümanlığı feci şekilde yıprattı. Ateist diktatörlüğün çöküşü ve Abhazya’nın bağımsızlığı ile beraber başlayan İslamî davet ve irşat faaliyetleri devam ediyor . Bu faaliyetlerin en büyük eksiği, Abhaz dilinde bir Kur’an meali idi. Müjde: O eksik nihayet giderildi.
***
Oktay Chkotua, 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’nden sonra Abhazya’dan Osmanlı topraklarına hicret eden ve Sakarya’nın Hendek ilçesine bağlı Aktefek / Karadere köyüne yerleşen bir ailenin soyundan geliyor. 1991’de üniversite tahsili için Abhazya’ya gitti. 1992’de Abhazya’nın bağımsızlık savaşına katıldı ve oraya yerleşti. Savaştan sonra -fikir babası olduğu- Geriye Dönüş Devlet Komitesi (Muhaceretteki Abhazların ata yurduna dönüşünü teşvik ve koordine eden resmî kuruluş) bünyesinde görev yaptı. Abhazya parlamentosuna seçildi. Abhazcadan Türkçeye ve Türkçeden Abhazcaya kitaplar tercüme etti. 2015’te, bazı dostlarının ısrarları üzerine, Abhaz dilindeki ilk Kur’an mealini hazırlamaya başladı…
Başlarda çok tedirginmiş. Türkçe meal hazırlayanlar bile pek çok kelimenin Arapçasına karşılık bulamazken Abhazca bu işe nasıl kâfi gelecek diye endişe ediyormuş. “Korku içinde ilk adımı attım” diye anlatıyor bir internet paylaşımında; “ama daha ilk satırlardan itibaren müthiş bir özgüven ve rahatlama hissi yüreğime postu serivermişti. Meğer bizim Abhazcamız ne müthiş bir dilmiş, meğerse ne olağanüstü bir ifade kabiliyeti varmış da farkında değilmişim...”
Meal geçen eylül ayında tamamlandı ve bu ay neşredildi.
Müjdeyi alır almaz Oktay Bey’e ulaşmanın yolunu aradım ve -Eskişehirli Gülden kardeşim sağ olsun- Abhazya’daki telefon numarasını buldum.
Telefonda biraz sohbet ettik, ardından eposta yoluyla kısa bir mülakat yaptık.
***
-Abhazya’da Müslümanların umumi ahvali nasıl?
-SSCB dönemi boyunca Abhazya Müslümanları son derece ciddi bir baskı altında tutuldu ve sistematik olarak yok edildi. Bunun üzerine Stalin-Beria ikilisinin Abhazlara uyguladığı soykırım politikaları da eklenince Abhazya’da İslami manada sözü edilebilecek bir kırıntı bile bırakılmamaya çalışıldı diyebilirim. Ancak geleneksel Abhaz inancı zaten Allah’ın birliğini kabul eden güçlü bir damar olarak her şeye rağmen halkın günlük yaşamında varlığını sürdürdüğü için, Müslüman Abhazlar da varlıklarını bir şekilde günümüze kadar sürdürebildiler. Ancak İslamiyet adına bildikleri, sadece besmele çekme, domuz eti yememe, ramazan ayı boyunca da perşembeyi cumaya bağlayan gecelerde ölüler için bir sofra kurup mum yakıp dua etmekten ibaretti. Yıllar önce çöpte bulduğum ve sanırım 1955 yılında basılan bir kitabın adı “Müslümanlığın Abhazya’daki durumu ve onun yok edilmesi ile ilgili yapılması gerekenler” idi. Kitabı okuyup yapılan uygulamaları düşündüğümde bugünümüze şükrediyorum... Günümüzde Abhazya Müftülüğü “Abhazya Müslümanları Ruhani Yönetimi” adı altında resmi bir kurum olarak çalışmalarını yürütüyor. Kurban Bayramı, Abhazya devletinin resmen kabul ettiği bir bayram. Sohum ve Gudauta şehirlerinde iki adet mescid bulunuyor. Özellikle gençler arasında İslam’a ciddi bir ilgi söz konusu. Son zamanlarda ise Sohum’daki mescidin daha kapsamlı bir hale getirilmesi için bir çalışma başlatılmak üzere. Ayrıca Türkiye Diyanet Vakfı’nın koordinatörü bir imam kardeşimiz de Abhazya’da resmi görevli olarak bulunuyor. Burada altını çizmem gereken en önemli husus ise Abhazlar arasında dini kavga ve çekişmelerin asla söz konusu olmaması, Müslüman ve Hıristiyanların bir arada ve barış içinde yaşıyor olmalarıdır.
-Abhaz dilindeki ilk Kur’an mealini hazırlamak size nasip oldu. Bu meali Türkçe meallerin ışığında hazırladınız, değil mi?
-Evet, meali Türkçe meallerden yararlanarak hazırladım, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hazırladığı portal başta olmak üzere 40’a yakın meali okuyup, karşılaştırıp, Abhazca en güzel nasıl ifade edilebilecekse metni o şekilde oluşturmaya çalıştım.
-Meal nerede ve kaç adet basıldı?
-İlk baskıyı 1000 adet olarak İstanbul’da gerçekleştirdik. Çünkü buradaki matbaamızın baskı kalitesi maalesef sınırlı. Mealimizi buradaki Müslümanlara, akademik çevrelere, üniversite, enstitü ve kütüphanelere, Hıristiyan din adamlarına ve diğer tüm isteklilere hediye edeceğiz. İnşaallah tükenir ve yeniden talep olursa da yeniden basıp insanlarımıza ulaştırmaya çalışacağız.
-İlk tepkiler nasıl?
-Beni mahcup edecek düzeyde övgülerle dolu son derece olumlu tepkiler aldım. Hatta dini hassasiyeti olduğunu düşünmediğim insanlar bile çok güzel tepkiler verdiler. Bundan dolayı gerçekten çok mutluyum. İfade etmek istediğim bir başka husus da buradaki papazlarımız başta olmak üzere Müslüman olmayan bir çok insanımızın da bu çeviriyi merakla bekliyor olmaları. Zira daha önce yaptığım ham çevirileri her kesimden insanımıza gösterdiğimde istisnasız hemen hepsi çok beğenmişler ve bir an önce bitirmem için beni yüreklendirmişlerdi.
***
Oktay Chkotua’ya can-ı gönülden “Allah razı olsun” diyor, Kur’an-ı Kerim’in ilk Abhazca mealinin nice hayırlara vesile olmasını diliyorum.















türkler arabız mı diyor
Yanıtla (0) (0)Hakan Albayrak Çok teşekkür ediyorum bu güzel yazınız için. Eleştiri yapmasını bilmez, seviyesiz, bilgisiz yorumları dikkate almadığınızı umuyorum. Yolunuz açık, kaleminiz güçlü, yüreğiniz böyle zengin kalsın.
Yanıtla (0) (0)Diyanet isleri baskanligi Kürtçe meal bastı. Burada bize soracagina biraz arastirabilirsin.
Yanıtla (0) (0)Kürtçe Kuran yok mu. Emin misin yoksa gözün mü kara muhalefet hattında. Onca mesele varken mesele olmayan konuyu bulmuşsun.
Yanıtla (0) (0)Bu soruya cevap verecek bir babayigit yok mu? 20 bin Abhazli icin Kuran yazilmis. Bu ulkede 15 milyon Kurt varken, Kurtce Kuran yazmak neden yasak?
Yanıtla (0) (0)Abhazya ve Abaza kadar taş düşsün kafanıza! Yazar, İslama uzak düşmüş Abhazyadaki Müslümanların Kur'anı Kerim'in içeriğini az çok anlasınlar gayesiyle yazılan meal dolaysıyla sevincini ifade ediyor. Klavye soytarısı bazı yorumcular bu hizmeti alaya alıyor veya küçümsüyor. Ayıp yahu birlik ve beraberlikten dem vurursunuz. Nasıl birlik sağlayacaksınız. Zira bu ülkede sayıları milyonlara ulaşan Abaza, Çeçen, Oset, Lezgi, Karaçay yaşıyor ve bunların toplamına Çerkes deniyor.
Yanıtla (0) (0)Cahil; Kuran vahyini kabul etmeyendir. Moder akıl kendi çıktılarını kabul etmeyeni cahil kabul eder ve bu modern paradigmaya aykırı duranı aklını kullanmıyor diye itham eder.
Yanıtla (0) (0)Yazar bir güzelliği paylaşmış, ne var bunda? Çok keyfî ve cahilce yorumlar yazılıyor, el-insaf! Allah kelâmının o dilde mealinin yapılması mı yanlış, bunun haber olarak yazılması mı? Ne müşkilpesend okuyucular var...
Yanıtla (0) (0)chp disipline verdi malum şahsı. bununda bir oyun olduğunu söylediler ki dün söylemiştik. akpye hizmet eden bir çıkıştı bariz bir şekilde
Yanıtla (0) (0)Çok güzel olmuş Abhazca Meal yeter mi, yetmez. Büyükler derki Kuran ı Kerim Arabaca Manası Allah'ca. !..öyle kolay olsaydı sadece Arabca bilerek İslami anlamak Arablar Uzaya ev kurarlardi. Emperyallare uşaklar olmazdı (yöneticileri ).ilahiyati bile bitirsen gonlune, gönüllere dokunmazsan oku, oku fakat yol alamayiz .adamın biri mucaddit diye pazarlaniyor mahallede medrese(nakil) ilmi ile ilerleyecekmisiz. Zir cahil adam.Medrese etimolojik mana ders, okul yeridır. Fizik metafizik vb herşeyi icerir. Anlayana.!
Yanıtla (0) (0)Fikirlerimiz ayrı da olsa, ne olursa olsun satılmış olmayan ve vicdan sahibi yazar, düşünür ve her meslekten insanla asgari müşterekte buluşmamız gerekiyor. Yazar bir habere çok sevinmiş ve paylaşmış, bizimle aynı şeylere sevinecek değil ya! Mecbur mu? Otokrat yorumlarını serdeden okurlar, nasıl oluyorda mevcut otokrat ve hatta despot yönetimi eleştiriyorlar! Herkes özgürlükçü olamadıkça bizi parçaparça edecekler. Biliniz kaderimiz bir.
Yanıtla (0) (0)Dün ezanın türkçe okunması ile ilgili yazı yazmışsın hakan.Birde demişsinki ezanın arapça okunması ümmetin birliğini temsil eder. Bugüne kadar ezan arapça okunduda ümmetin birliğimi sağlandı hakan. Salla salla dur. Kuranı kerim ve Peygamber efendimizin bir ayeti ve hadisimi varda biz bilmiyoruz.Onu açıklada bizde bilelim. Kuranı Kerim ve ezan arapça okunur diye dinimizde bir kuralmı var.Kafanızdan uydurun uydurun durun.Allahın selam üzerine olsun diyorum sana. Günahmı. Sende Allahın selamı ve rahmeti üzerine olsun dedin.Günahamı girdin.Bırak bu işleri.
Yanıtla (0) (0)Okumuş cahil nedir ne değildir sorusuna cevap olduğunuz için teşekkür ediyorum:)
Yanıtla (0) (0)Amin
Yanıtla (0) (0)Hakan bey.. anladık Oktay Chkotua, Abhazların Hamdi Yazırı olmuş diye seniyorsunuz. Peki M.Kemalleri kim onu da deyiverseniz. Türk yapınca sövüyorsun dinsiz diye. Abhaz yapınca övüyorsun. Senin yaptığın ne yüzlülük oluyor sen de ben demeyim.
Yanıtla (0) (0)"Selamünaleyküm'de Abhazca olsun !" ne dersin Hakan bey....
Yanıtla (0) (0)Sende abhazyaya gitsen , Abhazca doya doya Kuran okusan ,hayatını idame ettirsen Hakancığım...
Yanıtla (0) (0)Abhaz arkadaşlar var ,ben Türküm demezler,nesilden nesile dillerini,kültürlerini yaşatırlar.Tam örnek alınacak milli bir yapıya sahiptirler kendilerince.Bizim Türkiye Türklerine örnek olmalı bence.Yani arap ve arapça hayranlığından vaz geçebilsek.
Yanıtla (0) (0)Sahih rivayet bu sebeple önemli...Dini indi yorumlardan kurtarmak için...
Yanıtla (0) (0)Çok güzel sevindirici bir gelişme ama anlaşılan tercüme eden kişinin Arapçası yeterli değil (Türkçe meallerden yola çıktığına göre). Keşke Diyanet ona bir burs falan bulsa da onu Arapça eğitimine gönderse
Yanıtla (0) (0)Amin
Yanıtla (0) (0)Arapça bilen, Kuran'ı yorumlamadan anlayabilir mi ? Bir metin, kendi dilinde “açık” ise, çevrildiği dilde de anlaşılır. Anlayamazsa, Kuran yoruma muhtaç bir kitap demektir. Ha Arapça yorumlamışsın, ha Abhazca; ne fark eder ? Meali geçtim, hangi tefsir "küsurlu" ; müfessirin kendi anladığının ifadesi, değil ki ?
Yanıtla (0) (0)Meal: Kusurlu ve küsurlu. Günlük lisanda “mealen” deriz. Kusurlu (hatalı), küsurlu (eksik) olarak, kendi anladığımızı (yorum, tevil) ifade ettiğimiz için. Meal, çağdaş bir uygulama (modern, yeni, bugün) olduğu için Kuranı “modern akla” uyduran ve bu şekilde dini modern akıl paradigmalarıyla uyumlu (tecdit) hale getiren bir fonksiyona sahiptir. Böylece Abhaz müslümanlar Batılılaştırılacaklar. Yumuşak karınlarından vuruluyorlar...
Yanıtla (0) (0)Turkiye'de Cerkesce veya Kurtce Kuran yazilmis midir?
Yanıtla (0) (0)ALLAH emeği geçenlerden razı olsun. Ecrini kat kat versin. Nice imana vesile olsun. Kur-an vesilesiyle Abhaz kardeşlerimiz vicdan, adalet ve hak noktasında bize de yol göstersinler. Niz de 40 tane bilindik meal var ama, Türkiye müslümanları olarak bu konularda başarılı değiliz. INŞALLAH siz bize benzemezsiniz
Yanıtla (0) (0)Ne gerek vardı. Aslı yeterdi.
Yanıtla (0) (0)Mujde: Ahbazca Kuran yazilmis. Cok sevindim, dunyalar benim oldu. Bu cok onemli bilgiyi bizimle paylastiginiz icin kalbimin en derin yerinden tesekkurler Hakan Bey.
Yanıtla (0) (0)