ABD´nin askeri gücünün Avrupa´dan da, Türkiye´den de fazla olduğu olduğu kuşku götürmez. Öte yandan Avrupa ülkelerinin NATO´daki ağırlıklarının da, siyasi etkinliklerin de Türkiye´den az olduğunu söylemek zor. Dolayısıyla, kimin daha belirleyici “sert gücü”olduğundan yola çıkarak siyaset geliştirmek isterseniz, NATO çerçevesinde ABD mi, Avrupa mı sorusu (“in” or “out”) pek anlam taşımıyor. Diğer bir deyişle, Türkiye NATO çerçevesinde ABD ile olduğu gibi Avrupa ülkeleri ile de müttefik; Türkiye´nin ABD lehine Avrupa´yı dışlaması mümkün değil- tabii NATO´dan çıkmadıkça. Avrupa´nın ABD´den en önemli farkı, “yumuşak” güce, önem ve öncelik vermesi. Bu, İkinci Dünya Savaşı ardından artık barışçıl ilişkiler içinde yaşamak istedikleri iradesiyle ilgili. Toplumda da sınır ötesi askeri müdahalelere karşı ciddi bir direnç var – özellikle Almanya´da. Ayrıca, ABD´nin “sert gücünün” Afganistan, Irak, Libya´daki sonuçlarını da olumlu bulmuyorlar; yumuşak gücün siyasi istikrar ve toplumsal barış getirmede daha etkin olduğu kanısındalar. Dolayısıyla, NATO ülkelerinin de dış siyaseti tabii farklılık arzediyor. Sonunda belli bir konuda hangi siyasetin belirleyici olabildiği ise, yalnızca “sert güç”le belirlenmiyor, Birleşmiş Milletler çerçevesindeki tartışmalarla da, ülkelerin farklı “yumuşak gücü” – hem diplomatik, hem ekonomik güçleri – ile de belirleniyor. Bugün ABD bile Avrupa´dan NATO için daha fazla maddi katkı istiyor. Hülasa, Avrupa net büyük bir ekonomik güç. Siyasi ilişkileri soğutmanın ekonomik bedeli de o denli büyük. Demokrasi ve özgürlük , insan hakları ile ilgili ilkelere gelince, bunlar uluslarası anlaşmalarla da tescil edilmiş, altında Türkiye´nin devlet olarak imzası olan ilkeler. Yani bu değerleri yalnızca Avrupa savunmuyor, ABD de savunuyor, Birleşmiş Milletler de. NATO da bu değerleri savunuyor. Kısacası, ben Avrupa´dan siyaseten uzaklaşmanın, hatta sırt dönmenin, Türkiye´ye nasıl bir yarar sağlayacağını anlayabilmiş değilim. Kopenhagen kriterlerine sırt çevirerek Avrupa Birliği´yle Ortak Pazar çerçevesindeki ilişkileri kendimiz için olabildiğince ehven koşullarda sürdürebilmek de bana pek mümkün görünmüyor. Siyasi mesafenin bedelini en azından ekonomik tavizlerle ödemek zorunda kalırız, ki bunun özellikle orta ve uzun dönemli zararı çok ağır olur diye kaygılanıyorum.

Eleştri dozu yerinde , vurucu değil çözüme odaklı yazılarınızdan biri. Özlediğimiz Etyen Mahçupyan geri mi geliyor?

Adam paşalar gibi yazı yazmış bir de beğenmiyorlar. Uzun diye mi beğeni olmamış bilmem ama en az yazarın ki kadar değerli yazılar. Hatta eleştiri bağlamında çok kıymetli. Bi beğenen ben olacam anlaşılan:)

Amerika ve Rusya ile ilgili tespitleriniz isabetli buluyorum.Avrupa ile ilgili tespitlerinize de mim koymak durumundayım.Konumlandırma biçiminizdeki homojen bir Avrupa görüntüsünün sunulması,yeterince gerçekçi gözükmüyor.Avrupanın etik ve ahlaki değerler üzerinden mesafe aldığını iddia edebilmek için yakın dönemde bölge ile ilgili ortaya koyduğu politikaların,hangilerinin Amerika ve Rusya'dan ayrışıyor olduğunu da ortaya koymanız gerekir.Kendi başkentlerinde terör gruplarına faaliyet alanı açan, bu teröristlere kol kanat geren ve onlara hamilik yapan Avrupa gerçeği ortadayken,Avrupalıları güvenli bir partner olarak sunuluyor oluşu,problemli gözüküyor. Türkiyenin bölgeyle ilgili politikası,devletlerin birbirleri ile olan karşıtlıklar üzerinden sonuç geliştirme tarzındaki dönemsel beklentilere girilirse,bölgede yürütülen terörle mücadelede tavsama meydana getirir.Bölgedeki gelişmelerden birinci derecede etkilenecek olan Türkiye'nin, hedefleri bakımından,Avrupalıların bir takım koşullu anlayışlarına teslim edilmemelidir.Yanı başımızda kurulmak istenen bir terör devleti tehlikesini,Avrupalıların medeniyet değerlerini koruma üzerindeki romantizm üzerinden,anlam bulduramayız.Sorunların çözümünde sert gücün belirleyici olduğu bir ortamda,Avrupalılara karşıt bir güç olarak anlam yüklemekte,abartılı bir anlamlandırma olur.Avrupalılar ancak;Brüksel'in büyük salonun görseli üzerinden görüntü verip,toplanıp toplanıp dağılmanın ötesine geçemiyorlar, teori ortaya koyup Avrupalı değerler safsatasını ortada dolaştırıp,dostlar alışverişte görsün kabilinde sonuca etkisi olmayan atraksiyonlarla vakit geçiriyorlar.Ne hikmetse,Türkiye mevzubahis olunca Avrupa değerleri önemli hale geliyor.Avrupa-Türkiye ilişkilerini sağlıklı geliştirmek için önemli görülen demokrasi ve özgürlük kavramlarının,Türkiye ile sınırlı tutuyor oluşu,bu kavramların ima ettiği gerçeklerin dışında bir araçsallaştırma ve bir manivela işlevselliğine hizmet ettiği gerçeğine de delalettir.Avrupanın,Amerika ve Rusya'ya karşı tavır ortaya koymalarına engel olarak Türkiye'nin tavrını belirleyici olarak görüyorsanız, sizin ortaya koyduğunuz Türkiye'nin gücünü sınırlı görmenizdeki tespitiniz anlamsızlaşır.Buradan hareketle bölgesel bir güç olduğumuzu söylersem,kendimizi abartmamış olurum.Amerika ve Rusya'nın gücünü sınırlayamayan bir Avrupanın, Türkiye açısında önemi abartılmamalıdır.Üstelik Avrupalıların bu önemsizlik halinin bir güç olarak sunuluyor olması ve Türkiye ile ilişki geliştirirken buyurgan bir tutum takınması insanın aklına hem kel,hem fodul deyişini hatırlatıyor.Ülkelerin beka sorunu yaşadığı bir dönemde Türkiye'nin,Avrupalıların bir takım fantezileriyle meşgul ediyor oluşu vakit kaybından öte bir anlam taşımaz.Sayın Mahçupyan bu ara Avrupalı takılıyoruz,Amerika'yı ekarte mi ettiniz?Avrupa İN,Amerika OUT durumları.