Gerçek zamanlı uçuş trafik bilgilerini paylaşan ‘Flightradar24’ ve benzeri internet sitelerinde İdlib operasyonuna katılan Türk İHA’larının izlenebilmesi tartışma yarattı. Ancak bu imkanı sağlayan ‘transponder’ cihazının güvenlik için açık tutulduğu ortaya çıktı.
KENAN BUTAKIN / İSTANBUL
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK), İdlib’te güvenli bir alan oluşturup, ateşkesi sağlamaya yönelik başlattığı operasyonda kullanılan İHA’ların gerçek zamanlı uçuş trafik bilgilerinin “Flightradar24” internet sitesinde göründüğü ortaya çıktı. İHA’ların nereden kalktığı, konumu ve hangi bölgeler üzerinde uçtuğunun rahatlıkla izlenebildiği bu özellik ise güvenlik açığı oluşuyor şeklinde yorumlandı.
Askeri trafik bilgilerinin takip edilememesine rağmen Suriye üzerindeki bu trafiğin izlenebilmesi soru işaretlerine neden olurken, havacılık uzmanları İHA’ların konum gösteren transponder cihazlarının açık bırakılmasından dolayı radarlarda izlendiğini söyledi. Karar’a konuşan güvenlik kaynakları, sadece keşif yapan İHA’ların izlenebildiğini ve operasyonel olarak kullanılan SİHA’ların ise izlenemediğini kaydederek güvenlik açığının olmadığını belirtti.
Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar da, transponder cihazlarının özellikle açık bırakıldığını kaydederek, “Suriye’de özellikle İdlib ve civarı bölgelerde ABD, Rusya ve rejime ait uçaklar uçuyor. İHA’lar transponder cihazını kapatırsa tanımlanamayan hava aracı olarak görünür. O zaman da hedef olabilirler. Bu nedenle de bu tür hava trafik bilgilerinin izlendiği internet sitelerinde de İHA’larımız görünüyor” dedi. İHA’larda da mevcut olan transponder sistemi İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD tarafından üretildi. İngilizce “Identification friend or foe” yani dost-düşman tespiti anlamına gelen sistemle konum bilgileri gerçek zamanlı olarak yerdeki radarlara iletilmeye başlandı.
